Moskva Dövlət Geodeziya və Kartoqrafiya Universitetinin (MIIGAiK) alimləri Yer kürəsində aysberqlərin hərəkətini öyrənmək və Şimal dənizində naviqasiyanın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün Saturnun xaotik fırlanan peyki Hyperionun dünyada ilk xəritəsini yaradarkən əldə etdikləri təcrübəni tətbiq etməyə hazırlaşırlar.
HİT.az xəbər verir ki, bu barədə "RİA Novosti"yə universitetin rektoru Nadejda Kamınina məlumat verib.
"Hyperion nümunəsindən istifadə edərək rəqəmsal yüksəklik modellərinin yaradılması və onun xəritələşdirilməsi üzrə toplanmış təcrübə Yerdəki obyektlərlə işləmək üçün mövcud kosmik inkişaflardan istifadə etməyə imkan verəcək, xüsusən də aysberqlərin hərəkətini öyrənərkən. Əlbəttə ki, onlar Hyperion kimi xaotik hərəkət etmirlər. Lakin onların öyrənilməsinin vəzifəsi oxşardır - oriyentasiya elementlərinin müəyyən edilməsində çətinlik və qeyri-düzgün formalı obyektin əlavə modelləşdirilməsinə ehtiyac bar”, deyə Kamynina bildirib.
Onun sözlərinə görə, kosmik gəmidən alınan görüntü xəritənin bir hissəsinə çevrilməzdən əvvəl uzun müddət ərzində emaldan keçir. Buraya foto korreksiyası, vahid istinad şəbəkəsi yaratmaq və bütün şəkilləri bir-birinə bağlamaq üçün təsvirin oriyentasiya elementlərinin hesablanması, həmçinin onun tənzimlənməsi daxildir. Sonra elm adamları sözdə həndəsi istinad səthini təyin etdilər (məsələn, Yer üçün bu ellipsoiddir, Ay üçün isə kürədir), bunun əsasında rəqəmsal yüksəklik modeli və bütün lazımi proqnozlar artıq yaradılıb.
Rektor izah edib ki, Saturnun yeddinci peyki xaotik fırlanma və qeyri-müntəzəm formaya malikdir, buna görə də bu zəncirin bəzi mərhələlərində (oriyentasiya elementlərinin əldə edilməsi, istinad şəbəkəsinin yaradılması, həndəsi istinad səthinin qurulması və istiqamətləndirilməsi və proyeksiyanın seçilməsi), standart alqoritmlər işləmir və universitetdə yeniləri icad edilib.
"Bu innovativ kosmik inkişaflar Şimal Dəniz Marşrutunun inkişafı proqramı çərçivəsində həyata keçirilən aysberqlərin tədqiqi və bu sahədə texnoloji suverenliyin təmin edilməsi üçün geoməkan məlumatlarından istifadə edilməsi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. MIIGAiK artıq Arktika bölgələrində bir sıra tədqiqatlar aparır”, deyə Kamynina fikrini yekunlaşdırıb.
Samir
