Antarktikada "imperator pinqvinlər" böyük bir faciə yaşayırlar. "British Antarctic Survey"dəki elm adamları tərəfindən dərc edilən hesabata görə, 2022-ci ildə dəniz buzunun böyük ölçüdə və ya tamamilə yox olduğu ərazilərdə yaşayan bəzi böyük, yaxından müşahidə edilən koloniyalarda “görünməmiş reproduktiv uğursuzluq” aşkar edilib.
HİT.az "Communications Earth & Environment" jurnalına istinadən xəbər verir ki, Antarktika yarımadasında Bellinqshauzen dənizinin ortasında və şərqində yerləşən beş koloniyadan dördündə demək olar heç bir körpə pinqvin sağ qalmayıb. Bu o deməkdir ki, 9000-dən çox bala ölüb.
Avropa Kosmik Agentliyinin "Sentinel-2" kosmik gəmisindən alınan peyk şəkilləri də çoxalma koloniyalarının kəskin şəkildə məhv olmasını ortaya qoyur.
"British Antarctic Survey" tərəfindən aparılan araşdırmanın rəhbəri Peter Fretwvll deyir: "Biz heç vaxt "imperator pinqvinlər"inin bir mövsümdə bu miqyasda çoxalmadığını görməmişik."
Antarktika yayda bu bölgədə dəniz buzunun itirilməsi köçkün balaların sağ qalma ehtimalını çox aşağı salıb. Elm institutu bildirir ki, yeni doğulan balaların suya davamlı tükləri inkişaf etdirəcək qədər qocalmayacaq.
Aşağıdakı iki fotoda Antarktidanın Smayli adasının yaxınlığındakı ərazi göstərilir. Solda kiçik ləkələrdə görünən koloniya 2022-ci ilin oktyabrında buz üzərində gözə çarpır. 2022-ci ilin dekabrına qədər koloniyanın tamamilə yoxa çıxdığı görülür. (Tədqiqatçılar həmçinin Rotşild adası, Verdi körfəzi, Bryan yarımadası və Pfroqner nöqtəsindəki koloniyaların əvvəl və sonra şəkillərini çəkiblər)
Araşdırmada diqqət çəkən başqa bir açıqlama isə belədir:
"İmperator pinqvinlər"i daha əvvəl növbəti il daha sabit ərazilərə köçərək dəniz buzlarının itirilməsi hadisələrinə cavab vermişdilər. Lakin elm adamları deyirlər ki, bütün bölgədəki dəniz buzunun yaşayış sahəsi təsirlənsə, bu strategiya işləməyəcək".
Antarktida dəniz buzları son illərdə əhəmiyyətli dərəcədə azalaraq 2023-cü ilin avqustunda kontinental qışla müqayisədə rekord həddə çatıb. "Bu yoxa çıxan ərazi Qrenlandiyadan daha böyükdür və ya Böyük Britaniyadan təxminən on dəfə böyükdür", deyə institutdan bildirilib.
Arktika dəniz buzlarının görünməmiş əriməsinin iqlim dəyişikliyi ilə bağlı olduğu ehtimal edilsə də, elm adamları son itkilərin müəyyən bir tendensiya olub-olmadığını görmək üçün qitədəki fəaliyyəti diqqətlə izləyirlər.
Samir
