Rusiyanın Ukraynaya hücumunun əvvəlində boş qalan Odessa körpüləri yenidən canlanır. Hər ay buraya onlarla yük gəmisi gəlir ki, onların hər biri minlərlə ton taxıl yükləyir və dünya bazarlarına göndərilir.

HİT.az "The Telegraph"a istinadən xəbər verir ki, Rusiya Ukraynanı işğal edərkən bu ölkənin Qara dəniz limanlarından ixracı əngəlləyib. Moskvanın blokadası təkcə Ukraynanın ixrac biznesini təhdid etmirdi, həm də qlobal böhrana səbəb olub, o zaman dünyada ərzaq qiymətləri yüksəlib və milyonlarla insan aclıq təhlükəsi qarşısında qalıb.

Bu ilin yazına qədər Ukraynanın Qara dəniz limanlarına gələn gəmilərin tonajı bərpa olunub və müharibədən əvvəlki səviyyədən cəmi 5% aşağı idi. Ukraynanın Qara dənizdəki görünməz qələbəsi sayəsində vəziyyət dəyişib. Kiyev raketlərdən və pilotsuz təyyarələrdən istifadə edərək Putinin Qara dəniz donanmasını tərk etməyə məcbur edib və ixrac üçün dəniz zolaqlarını yenidən açıb.

Müharibədən əvvəl Ukrayna buğda ixracında dünyada yeddinci, arpa ixracında dördüncü, günəbaxan toxumu ixracında isə birincilərdən biri idi. Bu ixracın onda doqquzu ölkənin Qara dəniz limanlarından keçib. Bazarlar Ukrayna ixracatının itirilməsinə və Rusiyanın iri kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracının da pozula biləcəyi ehtimalına həyəcanla reaksiya verib.

Buğdanın qiyməti kəskin artıb, BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) tərtib etdiyi ərzaq qiymətləri indeksi əvvəlki illə müqayisədə 34% artıb.

Rusiya Qara Dəniz Taxıl Müqaviləsini imzaladı və gəmilərə Ukraynadan məhsul ixrac etməyə icazə verib ki, onlar əvvəlcədən yoxlanılsınlar, lakin relyef qısamüddətli olub. 2023-cü ilin iyulunda Ukraynadan təqribən 33 milyon ton neft tədarük edildikdən sonra Moskva sazişdən çıxıb. Rusiya dərhal blokadanı bərpa etməyə çalışıb.

Öz donanması olmayan Ukrayna Rusiya donanmasını Krımdan çıxara bilib. Kiyev BMT-nin dəniz qurumunu Rusiyaya diplomatik təzyiq göstərən gəmiçilik dəhlizi açmaq niyyətində olduğunu bildirib. Bundan əlavə, dəniz sığortaçıları tarifləri aşağı salmaq üçün gəmiçilik üçün müharibə riskinin azaldığına əmin olmalı idilər.

İyunun əvvəlində artıq Rumıniya sahilləri ilə Odessa, Çornomorsk və Yujnoye limanlarına gedən 1300-ə yaxın gəmi var idi. Bu limanlar vasitəsilə 50 milyon dəyərində mal buraxılır - demək olar ki, hamısı kənd təsərrüfatı məhsullarıdır.

Analitiklər hesab edirlər ki, Ukrayna tərəfindən blokadanın başa çatmasının dünya qiymətlərinə təsirini qiymətləndirmək çətindir, çünki bu göstərici bir çox amillərdən asılıdır. FAO-nun məlumatına görə, ərzaq qiymətləri indeksi keçən ilin bu dövrü ilə müqayisədə 2,1% aşağıdır və 2022-ci ilin martında ən yüksək həddə çatdıqdan sonra 24,8% azalıb.

Samir