Dünyadakı hərbçilər dronlar kimi artan yeni, ucuz təhdidlərlə mübarizə aparmaq üçün əlverişli yollar axtarırlar.
HİT.az "Financial Times"a istinadən xəbər verir ki, bununla əlaqədar müdafiə şirkətləri ucuz, yüksək enerjili lazer silahları hazırlamaq planlarını sürətləndirirlər.
Qeyd edilir ki, dünyanın ən məşhur müdafiə şirkətlərindən bəziləri uzun müddət daha çox elmi fantastika kimi qəbul edilən qabaqcıl texnologiyalara böyük sərmayələr qoyurlar. Onların arasında Amerika RTX, Avropa MBDA və Britaniya QinetiQ şirkətləri var.
"Lazer şüaları metalı kəsən və elektronikanı məhv edən silahların yerləşdirilməsi yarışı yeni aktuallıq qazanıb, çünki hökumətlər ucuz dronların və raketlərin yayılmasına qarşı mübarizənin daha sərfəli yollarını axtarırlar", deyə nəşr yazır.
Nəşr xatırladıb ki, bu ilin əvvəlində husi üsyançıları tərəfindən Qırmızı dənizdə buraxılan PUA-lar Britaniya və Amerika gəmilərini bahalı raketlərlə vurmağa məcbur olub. "Rand Europe" qeyri-kommersiya analitik mərkəzinin müdafiə üzrə tədqiqatçısı Ceyms Blek deyib: "Günün sonunda 100 və ya 1000 dollarlıq pilotsuz uçan aparatı 1 milyon dollardan çox olan kəsici ilə vurmaq iqtisadi cəhətdən sərfəli deyil".
Mütəxəssislərin fikrincə, pilotsuz hava döyüşlərinin artması müdafiə xərclərinin hücum xərclərini üstələdiyi xərc asimmetriyasını ortaya qoyub. "Nəticədə, ABŞ-ın "Patriot" sistemi tərəfindən buraxılan yer-hava raketləri kimi ənənəvi tutma qurğuları bir qiymətə gələn "mürəkkəb sistemlərə" çevrilib", deyə Blek əlavə eeib.
O, təklif edib ki, Ukraynadakı müharibədə minlərlə ucuz drondan istifadə xərclərin asimmetriyasını müdafiə edən tərəfdən hücum edən tərəfin xeyrinə daha da uzaqlaşdırmaqla təhdid edir.
“Financial Times”ın yazdığı kimi, ABŞ onilliklər ərzində istiqamətləndirilmiş enerji silahları - lazerlər və güclü mikrodalğalı sistemlər üzərində araşdırma aparıb. Və bu il ABŞ ordusu Yaxın Şərqdə pilotsuz təyyarələri vurmaq üçün artıq yüksək enerjili lazerlərdən istifadə edib. Böyük Britaniya, Fransa, Rusiya, Cənubi Koreya və Çin də daxil olmaqla, digər hərbçilər də istiqamətləndirilmiş enerji silahlarının inkişafına sərmayə qoyurlar.
Məsələn, İngiltərə Müdafiə Nazirliyi aprel ayında "DragonFire" lazerinin inkişafını sürətləndirdiyini açıqladı. Məqalədə vurğulanır ki, ölkə 2027-ci ilə qədər Kral Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmilərində müvafiq silahlar yerləşdirməyi planlaşdırır ki, bu da ilkin nəzərdə tutulduğundan beş il tezdir. "DragonFire" hər hansı bir hava hədəfini təxminən 10 funt-sterlinqdə və bir kilometr məsafədən bir funt sikkə vurmağa bərabər dəqiqliklə vura bilməlidir.
İnkişaf komandasına QinetiQ və "Leonardo"nun daxil olduğu Avropa şirkəti MBDA rəhbərlik edir. Şirkət etiraf edib ki, lazer prototipinin hazırlanması üçün ilkin müqavilə yeddi il əvvəl imzalanıb və o zaman uğura heç bir zəmanət yoxdur.
"Bununla belə, ekspertlər xəbərdarlıq edirlər ki, lazer sistemləri də baha başa gəlir və hökumətlər inkişaf xərclərini nəzərə almalıdırlar", deyə Kral Birgə Müdafiə Araşdırmaları İnstitutunun analitiki Noah Silvia bildirib.
Mütəxəssislər həmçinin hesab edirlər ki, lazer silahları və digər istiqamətləndirilmiş enerji silahları panacea kimi deyil, döyüş meydanında əlavə variant kimi nəzərdən keçirilməlidir.
Samir
