1950-ci illərin sonlarında Çində "yox etmə adlı "sərçələrin məhv edilməsi kampaniyası "başlayıb. "İnsan təbiəti fəth etməlidir" şüarı altında aparılan kampaniya təəssüf ki, milyardlarla heyvanın və təxminən 30 milyon insanın ölümünə səbəb olub. Bəs niyə Çində sərçələr kütləvi şəkildə öldürülürdü?
Lent.az xarici mediaya istinadla bunun səbəbini təqdim edir.
1949-cu ildə Çin hökumətinin başçısı olan Mao Tsedun böyük bir kənd təsərrüfatı cəmiyyəti yaratmaq istəyirdi. Bu baxımdan bioloq Çjou Tsyan Mao Tsedunu ölkədəki dörd heyvanı məhv etməklə kənd təsərrüfatının yüksələcəyi fikrinə inandırır. Beləliklə, 1958-ci ildə Çində "Böyük sıçrayış" proqramı başlayır. Kənd təsərrüfatını yaxşılaşdırmaq üçün hökumət kənd təsərrüfatına zərər verdiyini əsas gətirərək müəyyən edilmiş dörd növün məhv edilməsinə qərar verir.
Bu heyvanlar ev milçəyi, ağcaqanad, siçan və sərçə idi. Beləliklə, ölkədə bu dörd növün nəslinin kəsilməsi kampaniyasına start verilib.
Bütün bu heyvanlarla mübarizə aparmaq üçün ictimaiyyət səfərbər olunub və ölkədə "Böyük sıçrayış” adı altında "Dörd zərərverici kampaniyası” başladılıb. Bu dörd heyvan üçün qidalanma və tutma üsulları nəticə vermədikdə, aclıq və tükənmə üsulları tətbiq olunmağa başlayıb. Gənclər, qocalar, qadınlar və kişilər səhərdən axşama qədər düşmən sərçələrini havada saxlamağa və qazan və tavaları döyərək yormağa çalışıblar. Bundan əlavə, sərçələrin yuvaları və yumurtaları məhv edilib. Sərçələrin qaçırılması üçün kütləvi bir kampaniya başladılıb.
Doldurulmuş heyvanlar tikildi, böyük qırmızı bayraqlar tikildi. Bu səfərbərlikdə ölkənin işçilərinin yarısı iştirak etdi. Müqəvvalar qurulub, böyük qırmızı bayraqlar istehsal edilib. Bu səfərbərlikdə ölkədəki işçilərin yarısı iştirak edib.
Vurub gətirənlər mükafatlandırılıb
Uşaqlar da daxil olmaqla hamı bu dörd heyvanla düşmən olub, onları bayram edirmişlər kimi öldürüb. Məktəblərdə sərçə ovu tədbirləri təşkil olunub, sanki çöl gəzintisi kimi. Hətta ölü heyvan gətirənlərə mükafatlar da verilib.
Heyvan qırğınlarından sonra ölkədə sərçə, ev milçəyi, ağcaqanad və siçan demək olar ki, qalmayıb. Daha sonra ölkədə "Böyük sıçrayış” hərəkatının qələbəsi qeyd edilib. Ancaq həyat zəncirlənmiş bir dövrə idi. 1960-cı ilin yazında böcəklər əkin sahələri böcəklərlə dolmağa etməyə başlayıb. Bu, Çin liderlərini gec də olsa, sərçələrin zərərli həşəratları yeməkdən necə faydalandığını anlamağa məcbur edbi. Ancaq bir dəfə ox yayını tərk edibmiş.
Ölkədə zərərli həşəratların sayı inanılmaz dərəcədə artıb.
30 milyon insan aclıaqdan ölüb
Bu vəziyyət ölkədə 1,5 milyard siçan, 1 milyard sərçə, milyardlarla ev milçəyi və ağcaqanadın ölümünə səbəb olub və nəticədə Çində təxminən üç il davam edəcək qıtlıq yaşanıb. Çünki öldürdükləri heyvanlar təkcə tarladakı məhsulu deyil, əkinlə qidalanan zərərvericiləri də yeyirmiş.
Ölkənin kənd təsərrüfatı pisləşib. Ekoloji tarazlıq pozulub, çəyirtkələrin sayı nəzarətsiz artıb. Nəticədə görünməmiş bir böhran olub. Aclıqdan ölənlərin sayı 20-30 milyona çatıb. Başqa sözlə desək, onların çox elmi adlanan üsulları daha çox məhvə səbəb olub.
Çin SSRİ və Kanadadan kömək istəsə də, bu vəziyyətin həlli tapılmayıb. Sərçələrlə dolu vaqonlar gətirilərək təbiətə buraxılmaqla həll yolu tapmağa cəhd edilib. Ancaq bəşər tarixindəki ən böyük zehni tutulmalardan biri çox ağır bir qiymətə gəlib.
Bu kampaniyanın nəticəsi böyük əhəmiyyət kəsb edir, çünki biz insanlar olaraq öz maraqlarımızı güdən və sanki dünya bizə məxsusmuş kimi davrananda təbiətin bizə necə yumruq atacağını ən yaxşı şəkildə göstərir.
