Oksford Universiteti və Maks Plank Heyvan Davranışı İnstitutunun alimləri şimpanzelərin öz hərəkətlərini insan davranış nümunələrinə bənzəyən mürəkkəb ardıcıllıqla təşkil edə bildiklərini müəyyən ediblər. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "PeerJ" elmi portalında dərc olunub.

Tədqiqat Qvineyadakı Bossou meşəsində şimpanzelərin illərlə çəkilmiş video görüntülərinə əsaslanır. Alimlər əsas diqqəti primatların yerinə yetirdiyi ən mürəkkəb işlərdən birinə yönəldiblər: daş alətlərdən istifadə edərək qoz-fındıqların sındırılması. Proses bir neçə mərhələdən ibarətdir: qozu tutmaq, onu anvilə köçürmək, yerləşdirmək və son zərbə.

300 qozun emalı ilə bağlı 8260-dan çox hərəkətin təhlili zamanı məlum olub ki, şimpanzelər arasında vaxt keçsə belə, öz hərəkətlərinin ayrı-ayrı elementlərini əlaqələndirə bilirlər.

Tədqiqatın əsas nəticələrindən biri şimpanzelərin öz hərəkətlərini əvvəlcədən planlaşdıra bilmələridir. Məsələn, aləti yenidən qurmaq üçün prosesi dayandırırlar və ya müəyyən bir ardıcıllıqla emal etmək üçün əvvəlcədən bir neçə qoz-fındıq toplayırlar. Bu müşahidələr heyvanların idrak anlayışımıza meydan oxuyur və primatların çevik düşünmə qabiliyyətinə işarə edir.

Alimlər həmçinin aşkar ediblər ki, bir çox şimpanze öz hərəkətlərini təkrarlayan bloklar şəklində təşkil edir ki, bu da insan davranışına xasdır. Bununla belə, ümumi tendensiyaya baxmayaraq, bütün fərdlər qrup daxilində intellektual qabiliyyətlərin dəyişkənliyini vurğulayaraq eyni dərəcədə idrak mürəkkəbliyi göstərmədilər.

Alimlər hesab edirlər ki, bu hərəkətləri çevik şəkildə təşkil etmək qabiliyyəti homininlərdə (insan və meymunlarda) mürəkkəb koqnitiv funksiyaların təkamülündə əsas rol oynayan insanların və şimpanzelərin ortaq əcdadında yaranmış ola bilər. Bu araşdırma bizi heyvanlar aləmindəki ən yaxın qohumlarımızla əlaqələndirən insan davranışını müəyyən edən xüsusiyyətlərin nə qədərinin dərin köklərə malik olduğunu vurğulayır.

Samir