Rusiya və Ukrayna danışıqlara başlayır: İlk görüş harada olacaq?

DÜNYA
10:12 / 03.02.2025
59

"ABŞ Prezidenti Donald Tramp əsasən xarici siyasətində daha tranzaksiyalı və birtərəfli yanaşmaya üstünlük verərək, adətən birbaşa diplomatiyanı çoxtərəfli çərçivələrdən üstün tutur". 

Bu sözləri Azərbaycan Yəhudi Media Mərkəzinin politoloqu Rüstəm Tağızadə Hit.az-a açıqlamasında deyib. 

O bildirib ki, Trampın dönəmində Rusiya ilə Ukrayna arasında danışıqlar başlaya bilər:

"Tramp administrasiyası hərbi yardım xərclərinin azaldılması və ya hər iki tərəfdən güzəştlərin təmin edilməsi kimi ABŞ-nin maraqlarını potensial olaraq vurğulayaraq, Rusiya-Ukrayna müharibəsini sona çatdırmaq üçün danışıqlarla həll yolunu sövq edə bilər. Hesab edirəm ki, onun dövründə ABŞ-Rusiya münasibətləri Co Bayden administrasiyası ilə müqayisədə potensial olaraq danışıqlar üçün daha əlverişli mühit yarada bilər. 

Bununla belə, Trampın yanaşması ABŞ-nin avropalı müttəfiqləri ilə münasibətlərini gərginləşdirə bilər. Xüsusən də onlar Trampın siyasətini Ukraynanın suverenliyinə və ya təhlükəsizliyinə xələl gətirən kimi qəbul etsələr, vəziyyət gərginləşər". 

367048

Ekspert qeyd edib ki, Ukraynanın Rusiya təcavüzünə qarşı müqavimətini davam etdirmək qabiliyyəti Qərbin davamlı hərbi və iqtisadi dəstəyindən çox asılı olacaq: 

"Əgər Tramp ABŞ yardımını azaldarsa, Ukrayna danışıqlar üçün artan təzyiqlə üzləşə bilər. Çox güman ki, Zelenski hökuməti Ukraynanın ərazi bütövlüyü və təhlükəsizliyi, o cümlədən NATO və ya Avropa İttifaqı üzvlüyü də daxil olmaqla, hər hansı həllin bir hissəsi kimi təminat axtaracaq. 

Rusiyanın isə danışıqlara hazır olması onun hərbi və iqtisadi vəziyyətindən asılı olacaq. Münaqişə dalana dirənib və ya sanksiyalar Rusiya iqtisadiyyatına əhəmiyyətli dərəcədə təsir edibsə, Vladimir Putin də danışıqlara daha açıq ola bilər. 

Lakin Moskva böyük ehtimalla işğal olunmuş əraziləri nəzarətdə saxlamaqda və NATO-nun genişlənməsinə qarşı təminat almaqda israrlı olacaq". 

Rüstəm Tağızadə diqqətə çatdırıb ki, münaqişə dalana dirənərsə, tərəflərdən heç biri həlledici qələbəyə nail ola bilməsə, danışıqlar qısa zamanda başlaya bilər:

"ABŞ münaqişədə iştirakını azaltmağa çalışırsa, Tramp administrasiyası fəal şəkildə danışıqlara təkan verə bilər. Düşünürəm ki, Ukrayna Rusiya qoşunlarının çıxarılmasını və ərazi bütövlüyünün bərpasını tələb edəcək. Rusiya isə Krım və Donbasın bəzi hissələri üzərində nəzarətinin tanınmasını, həmçinin təhlükəsizlik zəmanətlərini tələb edə bilər.

Moskva ilə Kiyev arasında ABŞ və Avropa İttifaqı vasitəçilik rolunu oynaması mümkündür. Lakin onların mövqeləri fərqli ola bilər. Xüsusən də Tramp Avropanın təhlükəsizlik problemləri ilə bağlı Rusiya ilə razılaşmaya üstünlük verərsə bu müşahidə edə bilərik". 

Politoloq Rusiya ilə Ukrayna arasındakı danışıqların harada baş tuta biləcəyindən də danışıb:

"Danışıqların həssaslığını nəzərə alsaq, tərəflər arasındakı ilk görüşün neytral yerdə baş tutacağını güman edə bilərik. Mümkün variantlardan biri Türkiyədir. Ankara əvvəllər həm Rusiya, həm də Ukrayna ilə danışıqlara ev sahibliyi edib və münasibətləri qoruyub saxlayır. 

Həmçinin, İsveçrə diplomatik danışıqlar üçün ənənəvi mərkəz, neytrallıq və infrastruktur təklif edir. Bundan başqa, Qətər və ya Səudiyyə Ərəbistanı da neytral şərait təklif edə bilər. 

Düşünürəm ki, Donald Trampın hakimiyyət dönəmində ABŞ Rusiya və Ukrayna arasında danışıqlara təkan verməkdə həlledici rol oynaya bilər. Bununla belə, bu cür danışıqların uğuru bütün tərəflərin güzəştə getməyə hazır olmasından, mövcud geosiyasi dinamikadan və ərazi nəzarəti və təhlükəsizlik təminatları kimi əsas məsələləri həll etmək bacarığından asılı olacaq".

Pərviz

0