Donald Trampın bütün inamına baxmayaraq, saziş yolu hələ də son dərəcə qeyri-müəyyəndir, çünki Vladimir Putin uzunmüddətli tələbləri ilə bağlı kompromisə meyl göstərmir və Ukraynanı kolonizasiya etmək məqsədi açıq şəkildə dəyişməz qalır. Lakin həllin ümumi konturları ortaya çıxır.
HİT.az xəbər verir ki, bunu "Bloomberg" yazıb.
Əsas ssenari
"Bloomberg"ə görə, ən mümkün ssenari Rusiya ordusu tərəfindən işğal edilmiş ərazilərin yaxın gələcəkdə faktiki olaraq Rusiyanın nəzarəti altında qalacağıdır. Kursk vilayətindəki Rusiya ərazisini də əhatə edən bəzi torpaq mübadiləsi mümkündür.
Ukrayna bəzi təhlükəsizlik zəmanətləri alacaq. Danışıqların böyük hissəsi bu zəmanətlərin nə qədər güclü olacağına həsr olunacaq. NATO üzvlüyünün dəmir-beton etibarlılığı hələlik nəzərə alınmadığı üçün bu gün verilən hər hansı bir vəd nəticədə gələcək siyasi liderlərin sadiqliyindən asılı olacaq.
Əgər avropalılar Ağ Evlə yaxşı əlaqə qurmağı bacararlarsa, Trumpı Kiyevə ABŞ dəstəyini kifayət qədər uzadıqda saxlamağa inandırmağa çalışacaqlar ki, AB ölkələri öz potensiallarını sürətlə artıra bilsinlər.
Ən yaxşı ssenari
Kiyev üçün ideal ssenari ABŞ və Avropanın Rusiya sazişdən imtina etdikdə müdaxilə etmək üçün ikitərəfli öhdəliklər götürməsi olardı. Lakin Moskvaya qarşı birbaşa münaqişə riski hətta Ukraynanın ən böyük tərəfdarlarını da ehtiyatlı edir.
Əvəzində Kiyevin tərəfdaşları Ukraynaya hərbi dəstəyin artırılması və Rusiyaya qarşı sanksiyaların tətbiqi və ya gücləndirilməsi ilə bağlı öhdəliklər götürə bilərlər. Onlar həmçinin Ukraynanın öz müdafiə sənayesini inkişaf etdirməsinə və qüvvələrini bərpa etməsinə kömək edə bilərlər ki, bu da əsas maneə rolunu oynasın.
Ən pis ssenari
Kiyev üçün qorxulu ssenaridə Trump hər hansı bir razılaşmaya çatmazdan əvvəl Ukraynanın gələcəyinə marağını itirə bilər, hərbi və maliyyə yardımını dayandıra bilər və problemi həll etmək üçün avropalıları tək buraxa bilər.
Hətta Trumpın Putinlə əməkdaşlığı ilə əvvəlcə qorunacaq bir sülh sazişinə gətirib çıxarsa belə, bu, sadəcə Putinin NATO ilə Rusiya arasında müharibə adlandırdığı növbəti mərhələni gecikdirə bilər.
Saziş Ukraynanın suverenliyini qoruyacaq və ölkənin bərpasına başlamağa imkan verəcək. Lakin bu, Putinə də əhəmiyyətli uğurlar qazandıra bilər – Ukrayna ərazisinin böyük hissəsinə nəzarət və Kiyevin NATO-ya qoşulmasının potensial maneəsi.
Putinin bərpa etmək istədiyi Rusiya imperiyasının bir hissəsi kimi qiymətləndirdiyi Baltikyanı ölkələr ən mümkün hədəf olacaq.
Bir-birini əvəz edən Avropa liderlərinin nəsilləri qərarların qəbulu, borclanma və müdafiə siyasəti ilə bağlı müzakirələri uzadaraq eyni əsas suala gətirib çıxardılar. Nəticədə onlar qitə iqtisadi gücü olmaq ambisiyalarına uyğun bir sənaye strategiyası hazırlamaq üçün lazım olan kompromisləri tapmağı bacarmadılar.
Onlar bu məsələləri həll etməkdən daha da uzaqlaşa bilərlər. Amma əgər bunu etsələr, Trump və Putin blokun gələcəyinə təsir edəcək öz qərarlarını qəbul etmək üçün gözləməyəcəklər.
Samir