İsveç vikinqləri ağız boşluğu, üz, oynaq xəstəlikləri və yoluxucu xəstəliklər də daxil olmaqla ciddi sağlamlıq problemlərindən əziyyət çəkiblər.
HİT.az "Interesting Engineering"ə istinadən xəbər verir ki, Göteborq Universitetinin yeni tədqiqatında kəllə sümükləri müasir rentgen metodları ilə təhlil edilib. Tədqiqatın nəticələri "BDJ Open" jurnalında dərc olunub.
Tədqiqatın rəhbəri və Göteborq Universitetinin elmi işçi assistenti Karolina Bertilsson bildirib:
"Araşdırmanın nəticələri bu insanların sağlamlığı və rifahı haqqında daha dərin anlayış verir. Hər kəs bilir ki, hər hansı bir yerdə ağrı hiss etmək necədir, köməyə ehtiyac duyaraq ümidsizliyə qapıla bilərsiniz. Lakin onların bizim sahib olduğumuz tibbi və stomatoloji yardım, yaxud ağrıkəsicilər və antibiotiklər kimi imkanları yox idi. Əgər infeksiya yaranırdısa, bu uzun müddət davam edə bilərdi".
Tədqiqatçılar İsveçin Varnem bölgəsindən olan XII əsr kəllə sümüklərinin daxilinə baxmaq üçün kompüter tomoqrafiyasından istifadə ediblər. Bu ərazi böyük və yaxşı qorunub saxlanılmış skelet qalıqları ilə məşhurdur. Tədqiq edilən kəllə sümükləri ölüm zamanı 20-60 yaş aralığında olan doqquz kişi və altı qadın vikinqə məxsusdur.
Kompüter tomoqrafiyası tədqiqatçılara vikinqlərin kəllə sümüklərindəki skelet zədələnmələrini dəqiq şəkildə öyrənməyə və sümük anomaliyaları haqqında təbəqəli məlumat verən üçölçülü şəkillər yaratmağa imkan verib. Bu üçölçülü şəkillər əsrlər boyu gizli qalmış bir sıra xəstəlikləri aşkar edib.
Əsasən, bu üsul sümükdə patoloji böyümələri, burun ətrafı sinuslar və qulaqlarda xroniki infeksiya əlamətlərini, yorucu osteoartriti və ciddi diş problemlərini aşkar edib. Bunlar tək-tük hallar deyil – hər bir tədqiq edilmiş kəllə sümüyü ağrı və əziyyətlə dolu bir hekayə danışırdı. Bertilsson əlavə edib:
"Görüləcək çox şey var idi. Bu insanlarda çoxlu xəstəlik əlamətləri aşkar etdik. Bunun səbəbini dəqiq bilmirik. Yumşaq toxumalardakı zədələnmələri öyrənə bilməsək də (çünki onlar artıq mövcud deyil), skelet quruluşunda qalmış izləri görə bilirik".
Qeyd edilir ki, vikinqlər uzaq məsafələrə səyahət edən və əla qayıqlarından istifadə edən yüksək ixtisaslı dənizçilərdir. Bundan əlavə, onlar həm də qorxulu quldurlar və Şimali Amerikadan Aralıq dənizi və Şərqi Avropaya qədər uzaq yerlərə çatan ambisiyalı tədqiqatçılar olublar.
Tədqiqatın nəticələri göstərir ki, xroniki ağrı vikinqlərin həyatında geniş yayılmış və mühüm bir aspektdir.
Maraqlıdır ki, bu pilot tədqiqatın əsas məqsədi kompüter tomoqrafiyasının qədim skelet qalıqlarının gələcək daha genişmiqyaslı tədqiqatları üçün dəyərli bir alət olub-olmadığını müəyyən etmək olub.
Alimlər qeyd edib: "Bir çox müasir arxeoloji üsullar invazivdir və təhlil üçün sümük və ya digər toxumaların çıxarılmasını tələb edir. Beləliklə, biz qalıqları tamamilə toxunulmaz saxlaya, eyni zamanda böyük miqdarda məlumat əldə edə bilərik".
Samir
