"Donald Tramp administrasiyasının Ukraynada müharibəyə son qoymaq üçün danışıqlarla bağlı tələsikliyi və hərəkətləri iki mümkün nəticədən xəbər verir: ya Rusiya üçün əlverişli şərtlərlə razılaşma, ya da danışıqların tamamilə uğursuzluğu".

HİT.az xəbər verir ki, bunu ABŞ-ın Ukraynadakı keçmiş səfiri, hazırda Brukinqs İnstitutunun analitiki Stiven Pifer PAP-a müsahibəsində deyib.

Onun fikrincə, Tramp Moskva ilə münasibətləri daha geniş şəkildə bərpa etməyə çalışır. 

Nəşr bildirir ki, Rusiyanın genişmiqyaslı işğalına başlamasından üç il keçib və beynəlxalq diqqət indi cəbhədəki vəziyyətə deyil, müharibənin dayandırılması üçün təcili danışıqlara yönəlib. Piferin sözlərinə görə, potensial sövdələşmənin nə olacağı hələ məlum deyil, lakin onun ədalətli olacağına dair çoxsaylı əlamətlər var və əgər bu, ümumiyyətlə baş verərsə.

"Mən narahatam ki, administrasiya ruslarla danışıqlarda həddən artıq sürətlə gedir və bu, onların müharibəyə son qoymaq üçün danışıqlara cəhdlərinə mane ola bilər", deyə Pifer qeyd edib.

O vurğulayıb ki, prezident Volodimir Zelenski başda olmaqla Ukrayna hakimiyyəti dəfələrlə ABŞ və Rusiyanın Ukraynanın iştirakı olmadan bağlayacağı razılaşmanı qəbul etməyəcəklərini bəyan ediblər. Piferin fikrincə, əvvəlcə Ukrayna və Avropa müttəfiqləri ilə danışıqlar strategiyasını razılaşdırmaq, yalnız bundan sonra Kremllə dialoqa başlamaq daha məntiqli olardı. Avropanın sülhməramlı və ya təhlükəsizlik missiyaları vasitəsilə sazişin həyata keçirilməsində əsas rol oynaması ehtimalı olduğundan, onun ilkin mərhələdə prosesə cəlb edilməsi əlavə təsir imkanları yarada bilər:

"Tramp administrasiyasının bir çox kozırları var, lakin təəssüf ki, burada hərəkətlərin ardıcıllığı əksinə dəyişdi".

Onun fikrincə, Trampın təkid etdiyi danışıqların sürəti və məcburi formatı Rusiya tərəfindən “zəiflik əlaməti” kimi qəbul edilir və bu, yalnız onun mövqeyini gücləndirir və Kremldən hər hansı güzəştə getmək ehtimalını azaldır. Nəticədə ədalətli və davamlı sülh şansı əhəmiyyətli dərəcədə azalır.

Pifer Rusiyanın Ukraynada atəşkəs əldə edildikdən dərhal sonra prezident seçkilərinin keçirilməsi tələbinə Ağ Evin dəstəyini də tənqid edib. Onun fikrincə, bu, Kremlin qurduğu tələdir və Rusiyaya Ukraynada sabitliyi pozmaq və daxildən parçalamaq üçün əlavə imkanlar verə bilər.

Diplomat həmçinin Avropa ölkələrinin razılaşmanın həyata keçirilməsinin təmin edilməsində əsas rol oynamalı olsa da, faktiki olaraq danışıqlar prosesindən kənarda qalmasını məntiqsiz hesab edir:

"Ronald Reyqanın dövlət katibi Corc Şults həmişə deyirdi ki, əgər kiminsə enişdə olmasını istəyirsənsə, o da havaya qalxmalıdır. Və mən hesab edirəm ki, avropalılar real sövdələşmənin necə görünə biləcəyi ilə bağlı danışıqlardan kənarda qaldıqca, onların ciddi öhdəliklər götürməyə hazır olma ehtimalı azalır".

O, həmçinin xəbərdarlıq edib ki, ABŞ Rusiya ilə nə Ukraynanın, nə də Avropanın son nəticədə qəbul etməyəcəyi şərtlərlə razılaşa bilər: "Bu, onların danışıqlarda öyrətdikləri şey deyil".

Piferin fikrincə, Tramp və onun ətrafının hərəkətləri Rusiya ilə münasibətlərin daha geniş şəkildə “yenidən qurulması” istəyini nümayiş etdirir, bəlkə də onun Çinlə əlaqələrini zəiflətmək məqsədi güdür. Bununla belə, keçmiş konsul vurğulayır: belə yanaşma Avropa üçün baha başa gələ bilər, halbuki Rusiya-Çin tərəfdaşlığında real qırılma şansı minimaldır:

"Trampın adamları onun ilk prezidentliyindən bəri bu barədə danışır. Bu, illüziyadır, bu baş verməyəcək".

O hesab edir ki, bütün söhbətlərə baxmayaraq, Vladimir Putin ABŞ-a rəqib kimi baxmaqda davam edir:

"Əsasən, bütün bunlara baxmayaraq, Vladimir Putin hələ də ABŞ-ı rəqib kimi görür. O, Trampla danışıqlara hazırdır, amma rusların bu danışıqlara qarşılıqlı faydalı həll yolları tapmaq ideyası ilə yanaşdığını düşünmürəm. Bundan əlavə, mən hesab edirəm ki, Putin Çinlə münasibətləri ABŞ-dan tamamilə fərqli şəkildə görür".

Samir