Prezident Donald Trampın Ukrayna ilə bağlı son açıqlamaları Avropa liderlərini ABŞ-ın Kiyevə hərbi yardımını dayandıra biləcəyini düşünməyə vadar edir. Buna baxmayaraq, Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski və hərbi analitiklər iddia edirlər ki, avropalı müttəfiqlərinin dəstəyi ilə Ukrayna qoşunları uzun aylar ərzində döyüşü davam etdirə biləcək.
HİT.az xəbər verir ki, bu barədə "Politico" yazıb.
Beləliklə, Avropa liderləri Rusiyanın tammiqyaslı işğalının üçüncü ildönümündə Kiyevə gələrək diplomatik və hərbi dəstəklərini nümayiş etdiriblər, bəziləri görüşə onlayn qoşulublar. Avropa İttifaqı həmçinin ən azı 20 milyard avro dəyərində hərbi yardım paketi üzərində işləyir.
ABŞ yardımı olmadan Ukrayna üçün nəticələr
Eyni zamanda, Ukraynanın keçmiş xarici işlər naziri Dmitri Kuleba "Politico"ya deyib:
"Trampın Ukraynaya ən güclü təsir rıçaqı silahları saxlamaqla hədələməkdir. Fikrimcə, cəbhə xəttində həqiqətən də silah qıtlığını hiss etməyə başlamamıza yarım il vaxtımız var".
Eyni zamanda, nəşr vurğulayır ki, ABŞ-ın dəstəyi çox vacibdir, çünki bir ildən çox əvvəl Konqres Kiyevə yardımın artırılmasını təsdiqləməiyb, bu isə Ukrayna hərbçilərini artilleriya sursatları və hava hücumundan müdafiə sistemlərinin çatışmazlığı ilə üz-üzə qoyub, nəticədə Rusiya cəbhədəki üstünlüyünü möhkəmləndirib.
"Keçən ilin fevralında Ukrayna strateji əhəmiyyətə malik Avdiivka şəhəri üzərində nəzarəti itirəndə Zelenski bunu mərmilərin süni çatışmazlığı ilə əlaqələndirdi", deyə materialda xatırladılır.
Rusiyanın Ukraynadakı müharibəyə xərcləmələri
"Politico" həmçinin IISS hesabatına istinadən qeyd edib ki, Rusiyanın ötən il hərbi xərcləri 145,9 milyard dollara çatıb və bu da ölkənin ümumi daxili məhsulunun 6,7%-ni təşkil edir.
"Müharibə zamanı nəhəng Rusiya ordusu böyük itkilər verdi. IISS-in hesablamalarına görə, ötən il 1400 əsas döyüş tankı sıradan çıxarılıb, lakin ölkə hələ də Sovet dövründən qalma azalan ehtiyatlardan istifadə etmək və yerli istehsalı artırmaq iqtidarındadır", deyə məqalədə əlavə edilib.
Nəşr vurğulayır ki, xarici yardım olmasaydı, Rusiya Ukraynanı çoxdan işğal edərdi.
Avropa ABŞ-ın hərbi yardımını əvəz edə bilərmi?
Ukrayna da öz növbəsində gələn il müdafiə və təhlükəsizliyə 50 milyard avro və ya ÜDM-nin təxminən 26%-ni xərcləməyi planlaşdırır.
Kiel İnstitutu qeyd edib ki, 2022-ci ilin fevralından 2024-cü ilin sonuna qədər ABŞ Ukraynaya hərbi dəstək üçün 64 milyard avro xərcləyib, Avropa isə Böyük Britaniya və Norveçlə birlikdə təxminən 62 milyard avro ayırıb:
"Bu pulun böyük hissəsi Ukraynanı Qərb ehtiyatlarından silah və sursatla və yeni istehsalla təchiz etməyə yönəldilib, baxmayaraq ki, ölkələr Ukraynanın müdafiə şirkətləri ilə birbaşa müqavilələr imzalamaqda daha çox maraqlıdırlar. Bu avadanlıqlara ABŞ-dan ATACMS və HIMARS raketləri, həmçinin Böyük Britaniya, Fransa və İtaliyadan olan SCALP/Storm Shadow qanadlı raketləri daxildir".
Eyni zamanda, IISS-də quru müharibəsi üzrə baş tədqiqatçı Ben Barri qeyd edib ki, ABŞ-ın yardımı olmasa, Ukrayna ən effektiv silahlarının çoxunu itirəcək:
"Abrams" tankları kimi bəzi Amerika sistemləri "Leopard" kimi Avropa sistemləri ilə əvəz edilə bilər. Bu arada, bütün F-16 təyyarələri ABŞ deyil, Avropa ölkələri tərəfindən təchiz edilir, eyni zamanda Patriot hava hücumundan müdafiə sisteminin SAMP/T, Alman IRIS-T və Norveç nümunəsi kimi rəqibləri var".
Öz növbəsində Litvanın xarici işlər naziri Kestutis Budris vurğulayıb ki, müəyyən silahlar, müəyyən avadanlıqlar var və Avropa onları əvəz edə bilməz. Xüsusilə, bu, hava hücumundan müdafiə sistemlərinə və bəzi uzaqmənzilli sursatlara aiddir:
"Bizə vaxt lazımdır və bunun üzərində işləyirik... Bu, çətin məsələdir, çünki birbaşa əvəzedicilər və ya sürətli düzəlişlər yoxdur, lakin biz maliyyə ilə müdaxilə edə bilərik ki, Ukrayna öz hesabına daha çox məhsul istehsal etsin".
Londondakı Kral Birləşmiş Qüvvələr İnstitutunun quru müharibəsi üzrə tədqiqatçısı Nik Reynolds deyir ki, ABŞ Ukraynaya yardımı dayandırsa belə, Kiyev mübarizəni davam etdirəcək:
"Ukrayna öz bölmələri, malik olduğu texnika ilə cəbhə xəttini saxlamağa davam edir və hələ də sursat şəklində Qərbin dəstəyindən böyük dərəcədə asılı olsa da, onun mühüm hissəsini müstəqil şəkildə istehsal edir".
Samir
