Uzun müddətdir ki, tropik meşələrin erkən insanlar üçün keçilməz bir maneə olduğuna inanılırdı. Lakin bu yaxınlarda aparılan bir araşdırma bu fikrə etiraz edir. Beynəlxalq alimlər qrupu 150.000 il əvvəl indiki Kot-d'İvuar ərazisində insanların artıq tropik meşələrdə yaşadığını - əvvəllər düşünüldüyündən iki dəfə çox erkən olduğunu aşkar edib. 

HİT.az xəbər verir ki, araşdırma "Nature" jurnalında dərc olunub.

Kəşfin hekayəsi 1980-ci illərdə, professor Yode Qede Sovet İttifaqı və Fil Dişi Sahilinin birgə ekspedisiyası zamanı bu bölgədə təbəqələşdirilmiş daş alətlər sahəsini aşkar etdikdən sonra başlayıb. Halbuki o zaman onların yaşını və qaldıqları ekoloji şəraiti dəqiq müəyyən edən texnologiya yox olmayıb.

On illər sonra alimlər yenidən bu abidəyə diqqət yetirmək qərarına gəliblər. Professor Eleanor Skarrinin rəhbərlik etdiyi komanda tapıntıların yaşını dəqiq müəyyən etmək üçün optik stimullaşdırılmış lüminesans və elektron spin rezonansı kimi ən müasir tanışlıq üsullarından istifadə edib. Məlum olub ki, insanlar ən azı 150 min il əvvəl tropik meşələrdə yaşayıblar ki, bu da bu kəşfi Homo sapiens cinsinin nümayəndələri tərəfindən yağış meşələrinin məskunlaşmasının ən qədim sübutu edir.

Tədqiqatın əsas suallarından biri də qədim insanların yaşadığı ekosistemin müəyyən edilməsi olub. Tozcuqlardan və qalıqlaşmış bitki qalıqlarından istifadə edərək elm adamları keçmiş iqlimin mənzərəsini yenidən qura biliblər.

Nəticələr təsdiq edib ki, artefaktların tapıldığı ərazi Qərbi Afrikanın rütubətli ekosistemləri üçün xarakterik olan sıx tropik meşədir. Taxıl tozcuqlarının aşağı səviyyəsi göstərdi ki, bu, savannalar arasında olan dar meşə sahəsi deyil, dərin cəngəllik sahəsidir, yəni insanlar bu əraziləri sadəcə keçmirməyivlər, həm də orada daimi yaşayıblar.

Tədqiqatın həmmüəllifi Dr Eslem Ben Arous deyib: "Kəşfimiz göstərir ki, ilk insanlar müxtəlif mühitlərə düşündüyümüzdən daha çox uyğunlaşa bilirdilər".

İndi alimlər qədim insanların ətraf mühitə necə təsir etdiyini və insanın ekosistemə təsirinin nə qədər geriyə getdiyini öyrənmək niyyətindədirlər.

Samir