Pekin prezident Donald Trampın Çinin ABŞ-a ixrac etdiyi hər şeyə rüsum tətbiq etməsinə cavab olaraq Amerika donuz ətinə 10% rüsum tətbiq edib. İqtisadçılar bunun amerikalılar üçün gündəlik malların qiymətini artıra biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər.
Hit.az "Washington Post"a istinadən yazır ki, Pekinin tarifləri seçkilərdə respublikaçıları dəstəkləyən ABŞ-ın kənd yerlərində daha çox istehsal edilən donuz əti, toyuq, soya və digər kənd təsərrüfatı məhsulları da daxil olmaqla, 21 milyard dollarlıq Amerika idxalına zərbə vurub.
Çin keçən il Yaponiya və Meksikadan sonra üçüncü ən böyük Amerika donuz əti idxalçısı olub.
Eyni zamanda, Amerika donuz ətinə tətbiq edilən tariflər Çinə nisbətən az ziyan vuracaq, çünki Pekin Amerika donuz ətindən asılılığını məhdudlaşdırmaqda və onun xeyrinə işləyən balanssızlıq yaratmaqda uğur qazanıb. Çinin keçən il ABŞ-dan aldığı 1,1 milyard dollarlıq donuz əti ümumi idxalın yalnız 7%-ni və ümumi daşınmaların 0,1%-ni təşkil edib.
Çinə idxal edilən donuz ətinin təxminən 25%-i ABŞ-dan gəlir.
"Heç bir alternativ bazar Çin alıcılarının ödədiyi qiymətlə bu həcmə yaxınlaşa bilməz", deyə ABŞ Ət İxrac Federasiyası bildirib.
Son illərdə Çin də Rusiya da daxil olmaqla daha geniş ölkələrdən donuz əti və donuz yemi idxal etməyə başlayıb.
Çin Dövlət Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyasının elmi işçisi Zu Zenqyun deyib:"Son iki il ərzində daxili təklif nisbətən sabit olub və qiymət rəqabət qabiliyyəti yaxşılaşıb".
Zu hesab edir ki, Braziliya, İspaniya və digər istehsalçılardan idxal hətta ticarət müharibəsi zamanı tələbatı ödəmək üçün kifayət olmalıdır:
“Uzun müddətdə Tramp bu siyasəti davam etdirsə, Amerika donuz ətinin Çində rəqabətədavamlı olacağını düşünmürəm".
Ekspertlər xəbərdarlıq edirlər ki, ticarət müharibəsi artan yem xərcləri və beynəlxalq bazarlarda ümumi qeyri-müəyyənlik səbəbindən Çin donuz əti qiymətlərinin daha da artmasına səbəb ola bilər.
Eyni zamanda, Pekin donuz ətindən daha çox Amerika soyasından asılıdır. ABŞ-dan olan soya Çinə tədarük edilən ümumi məhsulun təxminən 35%-ni təşkil edir və əsasən yem və yağ istehsalı üçün istifadə olunur. Çin şirkətləri qiymətləri bağlamaq üçün soya ehtiyatı yığır və altı-doqquz aylıq müqavilələr imzalayır.
Tariflərin təsirini hiss etmək üçün vaxt lazım olsa da, ticarət müharibəsi nəticədə Çin donuz əti üçün daha yüksək qiymətlərə səbəb ola bilər. Ancaq analitiklərin fikrincə, Çinin anemiya iqtisadiyyatı kontekstində inflyasiya heç də pis bir şey deyil. Donuz ətinin qiymətləri son aylarda inadkarcasına aşağı olub.
Hətta Trivium China konsaltinq firmasında Çin kənd təsərrüfatı siyasəti üzrə ekspert Pei belə hesab edir ki, Amerika donuz ətinə tariflərin tətbiqi çox güman ki, tədarükü məhdudlaşdıracaq və qiymətləri yüksəldəcək və yerli fermerlərin qazanc əldə etməsinə kömək edəcək. Eyni zamanda, bir çox istehsalçı və ixracatçı ABŞ-la ticarət müharibəsinin Çin iqtisadiyyatında istehlakın daha da azalmasına səbəb ola biləcəyindən qorxur.
Samir