İsveçrə Rusiyaya qarşı sanksiyalar nəticəsində dondurulmuş vəsaitlər vasitəsilə Ukraynanın bərpasını dəstəkləmək ehtimalı azdır. Bununla belə, Federal Ali Məhkəmə yaxın vaxtlarda Kiyevə 130 milyondan çox İsveçrə frankının qaytarılmasına dair alternativ bir qərar qəbul edə bilər.
HİT.az bu barədə "Neue Zürcher Zeitung"a istinadən xəbər verir.
İsveçrə banklarında Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyalar çərçivəsində 14 milyard İsveçrə frankından (təxminən 15 milyard avro) çox vəsait dondurulub. Beynəlxalq meyarlarla bu məbləğin çox və ya az olması və İsveçrənin daha böyük həcmdə Rusiya aktivlərini dondura bilib-bilməməsi müzakirə mövzusu olsa da, əsas sual bu vəsaitlərin nə vaxtsa necə istifadə olunacağıdır. Ukraynanın bərpası üçün bu vəsaitlərin istifadəsi məntiqli olarmı?
Bu istiqamətdə nə İsveçrə qanunvericiliyində, nə də beynəlxalq hüquqda hər hansı hüquqi əsas mövcuddur. Avropa İttifaqı, Rusiya Mərkəzi Bankının aktivlərindən əldə edilən qeyri-adi gəlirin böyük hissəsini Ukraynaya ayırmaq qərarına gəlsə də, bu vəsaitlər Avropa mərkəzi depozitariyası olan "Euroclear"ın nəzarətində idi.
İsveçrə üçün belə bir qərarın tətbiqi səmərəsiz olardı. Bu da ondan irəli gəlir ki, İsveçrədəki vəziyyət Avropa İttifaqındakından kəskin fərqlənir. Burada Rusiya Mərkəzi Bankının aktivləri mərkəzləşdirilmiş depozitariyada deyil, kommersiya banklarında likvid vəsaitlər şəklində saxlanılır. Bu vəsaitlər isə əlavə gəlir gətirmədiyindən, hər hansı qeyri-adi qazancdan söhbət gedə bilməz.
Bununla belə, genişmiqyaslı müharibənin başlamasından üç ay sonra, 2022-ci ilin mayında Federal Şura yüz milyonlarla frankla ölçülən digər vəsaitlərin Ukraynaya qaytarılması istiqamətində addımlar atmağa başlayıb. Uzun müddət səssiz qalan bu proses indi həlledici mərhələyə qədəm qoyur.
Söhbət nə rus oliqarxlarına, nə də Rusiya Mərkəzi Bankına məxsus vəsaitlərdən gedir. Bu aktivlər, 2014-cü ildəki Maydan inqilabından sonra dondurulmuş və keçmiş Ukrayna rəhbərliyi ilə, xüsusilə sabiq prezident Viktor Yanukoviçin ətrafı ilə əlaqəli şəxslərə məxsusdur.
Dondurulmuş aktivlər arasında ümumi dəyəri 100 milyon İsveçrə frankından artıq olan və sabiq Ukrayna deputatı və Yanukoviçin etibarlı adamı olan Yuriy İvanyuçenkonun işi xüsusi önəm daşıyır.
Yanukoviçə yaxın digər şəxslərə – onun oğlu Aleksandr, sabiq baş nazir Nikolay Azarov və onun oğlu, eləcə də iş adamı Sergey Kurçenkoya məxsus digər aktivlər də bu prosesə daxildir.
Samir