Alimlərdən yeni kəşf: Avstraliyada nəhəng heyvanlar yaşayıb

DÜNYA
22:16 / 03.06.2025
102

Beynəlxalq alimlər qrupu fosil sümüklərində daha uzun müddət saxlanılan kollagen zülalını tədqiq ediblər. Bu zülalın unikal fraqmentlərindən - peptid markerlərindən istifadə edərək, onlar vaxtilə Avstraliyada yaşamış nəsli kəsilmiş nəhənglərin üç növünü dəqiq müəyyən edə biliblər. Bunlar begemotabənzər vombat, nəhəng kenquru və güclü caynaqları olan qeyri-adi yırtıcı marsupialdır. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Frontiers in Mammal Science" (FMS) jurnalında dərc olunub.

Müəlliflərin fikrincə, belə məlumatlar son dərəcə vacibdir: xüsusilə Avstraliyanın şimalında qədim heyvanların çox az qalıqları tapılıb. Və məhz orada, tropiklərdə, şərtlər çox vaxt DNT-nin saxlanmasına imkan vermir. İndi bu çətin şəraitdə belə sümükləri tanımaq mümkün olub.

Tədqiq olunan növlərdən biri olan Zygomaturus trilobus nəhəng bir ot yeyən olub - begemot ölçüsündə bir vombat kimi. Digəri, Protemnodon mamkurra, dörd ayaq üstə gəzə bilən böyük bir kenquru olub. Üçüncüsü, Palorchestes azael, xüsusilə qəribə görünüb: uzadılmış burun, uzun dil və nəhəng pəncələri ilə. Onların hamısı təxminən 40.000 il əvvəl yoxa çıxıb - təxminən ilk insanların qitədə göründüyü vaxt.

Yeni texnika bu heyvanların qalıqlarını digər marsupialların, o cümlədən hələ də Avstraliyada yaşayanların sümüklərindən ayırmağa kömək edir. Düzdür, spesifik növü müəyyən etmək həmişə mümkün olmur, lakin cinsi tanımaq belə alimlər üçün vacib məlumat verir.

İndi ekspertlər digər məşhur qədim Avstraliya heyvanları üçün - məsələn, tarixin ən böyük marsupialı olan diprotodon və Buz dövrünün qorxunc yırtıcısı olan marsupial aslan Thylacoleo üçün oxşar markerlər yaratmağa ümid edirlər.

"DNT əvəzinə zülalların istifadəsi, xüsusən də DNT-nin qorunmadığı bölgələrdə meqafaunaların məhv olması haqqında anlayışımızı xeyli artıra bilər", deyə müəlliflər qeyd ediblər.

Samir

0