ABŞ prezidenti Donald Tramp diplomatik səylərinin uğursuzluğundan o qədər məyus olub ki, o, Rusiyanın hücumuna qarşı müqavimətdə Ukraynaya dəstəyin tamamilə dayandırılması məsələsini gündəmə gətirib. Bu, döyüş meydanındakı vəziyyəti xeyli çətinləşdirə bilər.
HİT.az xəbər verir ki, bu barədə "ABC News" yazır.
Amerika yardımının azaldılması
Nəşr xatırladıb ki, iyun ayında Tramp Rusiya-Ukrayna müharibəsini “parkda iki balaca uşağın davası” ilə müqayisə edib. O, həmçinin əlavə edib ki, bəzən “döyüşməzdən əvvəl döyüşə buraxmaq” daha yaxşıdır.
Üstəlik, Amerikanın Ukraynaya yardımı praktiki olaraq tükənmək üzrədir. Məsələn, aprel ayında Tramp administrasiyası Ukraynaya 50 milyon dollarlıq hərbi yardımın satışını təsdiqləyib, ancaq faydalı qazıntıların çıxarılması ilə bağlı mübahisəli saziş imzalandıqdan sonra.
Bununla belə, Ağ Ev Ukraynaya hərbi yardımın maliyyələşdirilməsi üçün ayrılan təxminən 3,9 milyard dollardan istifadə etməyib. ABŞ-ın keçmiş prezidentinin səlahiyyət müddətinin sonuna kimi bu vəsaiti xərcləməyə vaxtı olmayıb.
ABŞ yardımının dayandırılması halında Ukrayna üçün nəticələr
Ali Radanın Xarici Siyasət və Parlamentlərarası Əməkdaşlıq Komitəsinin sədri Oleksandr Merejko jurnalistlərə deyib: "Amerika silahları olmasa, döyüş meydanında vəziyyət, əlbəttə ki, daha çətin olacaq".
Nəşr xatırladıb ki, Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski ilin əvvəlində Amerika yardımının Ukrayna silahlarının 30%-ni təşkil etdiyini demişdi. Bəzi hesablamalara görə, bu pay cəmi 20% təşkil edir.
Bununla belə, Böyük Britaniyadakı Kral Birləşmiş Xidmətlər İnstitutunun araşdırma mərkəzinin tədqiqatçısı Oleksandr V. Danilyuk jurnalistlərə deyib ki, Amerikanın hərbi yardımı vacibdir, lakin həyati əhəmiyyət kəsb etmir.
"Mən onu da çox qiymətləndirməzdim", deyə ekspert əlavə edib ki, Amerika silah sistemləri və sursatlarının təxminən yarısı alternativlərlə əvəz edilə bilər.
Danilyuk hesab edir ki, hava hücumundan müdafiə Amerikanın dəstəyinin xüsusilə vacib olduğu bir sahədir. Onun sözlərinə görə, Amerika müdafiə sistemləri Kiyevin təhlükəsizliyini gücləndirməyə kömək edir. O, bildirib ki, onlar olmasa, paytaxt Odessa və ya Zaporojya qədər əziyyət çəkəcək.
"Bu, yaxşı deyil. Bu, xüsusilə Qərb diplomatlarının, o cümlədən Amerika diplomatlarının həyatını daha da pisləşdirəcək. Bu, bizim döyüşmək iradəmizi dəyişəcəkmi? Xeyr. Daha çox mülki vətəndaş sadəcə olaraq öləcək, yeganə fərq budur", deyə tədqiqatçı əlavə edib.
Danilyuk etiraf edib ki, Amerika yardımının dayandırılması bəzi problemlər yaradacaq. Bununla belə, o, Ukraynanın “parçalanmayacağına” inandırıb. O xatırladıb ki, Ukrayna artıq Amerika yardımının dondurulduğu iki əvvəlki dövrdən sağ çıxıb.
Ukrayna nə etməlidir?
Tafts Universitetinin Fletçer Hüquq və Diplomatiya Məktəbinin analitiki Pavel Luzin jurnalistlərlə söhbətində vurğulayıb ki, hazırda ABŞ-ın tədarükünü dayandıra biləcəyi silahların əvəzedicisini tapmaq vacibdir:
"Əvvəlki administrasiya qərar verdi ki, Amerika vergi ödəyiciləri bu yükü öz üzərinə götürməlidir. İndiki administrasiya bu yükü bölüşmək istəyir".
Luzin qeyd edib ki, Avropa Ukraynaya görə Amerika silahlarının pulunu ödəyə bilər. O, hesab edir ki, Ukraynanın da uzunmüddətli Avropa və ya Amerika kreditlərinin köməyi ilə silah pulunu ödəmək imkanı var. Üstəlik, dondurulmuş Rusiya aktivləri bu məqsədlə istifadə edilə bilər.
Nəşr qeyd edib ki, Avropa öz resurslarını ləng səfərbər etdiyinə görə tez-tez tənqid olunur. Geosiyasi strateq və Fordham Global Foresight-ın qurucusu Tina Fordham nəşrə verdiyi şərhdə Avropa ölkələrinin zamanla qətiyyətlə hərəkət edə biləcəklərini dəfələrlə sübut etdiklərini bildirib.
Nəşr xatırladıb ki, Ukrayna HIMARS artilleriya raket sistemi üçün sursat tədarükündə ABŞ-a arxalanır. Həmçinin, Storm Shadow/SCALP qanadlı raketləri, kiçik diametrli yer bombaları, M777 haubitsaları, AGM-88 HARM antiradar raketləri və F-16 qırıcıları ya ABŞ-da istehsal olunur, ya da Amerika komponentləri və sistemlərindən asılıdır. Bu, Vaşinqtona onların Kiyevə transferinə veto qoymaq hüququ verir.
Samir
