ABŞ Tailand və Meksikadan qeyri-adi dərəcədə böyük miqdarda sürmə - akkumulyatorlar, mikrosxemlər və alov gecikdiricilərin istehsalında istifadə olunan metal alıb. Pekin Vaşinqtona qadağa qoysa da, Çindən ən azı bir şirkət bu ticarətlə məşğuldur.
HİT.az "Reuters"ə istinadən xəbər verir ki, Çin sürmə tədarükündə üstünlük təşkil edir, həmçinin telekommunikasiya, yarımkeçiricilər və hərbi texnologiyada istifadə olunan qalium və germaniumdur. Vaşinqton Çinin çip istehsalı sektoruna məhdudiyyətlər tətbiq etdikdən sonra Pekin bu mineralların ABŞ-a ixracını 3 dekabr 2024-cü ildə qadağan edib.
Ticarət axınındakı dəyişiklik kritik minerallar uğrunda mübarizəni və Çinin iqtisadi, hərbi və texnoloji üstünlük üçün ABŞ ilə rəqabət apardığı üçün məhdudiyyətlər tətbiq etmək səylərini vurğulayır. Xüsusilə, ticarət məlumatları göstərir ki, ABŞ-dan tədarük üçüncü ölkələr vasitəsilə yönləndirilir.
ABŞ Gömrük İdarəsinin məlumatlarına görə, dekabr-aprel aylarında Vaşinqton Tailand və Meksikadan 3834 metrik ton sürmə oksidi idxal edib. Bu, əvvəlki üç ili birləşdirəndən çoxdur. Bu arada, may ayı ərzində Çin gömrük məlumatlarına görə, Tailand və Meksika bu il Çin sürməsinin ilk üç ixracatçısından biri olub.
"RFC Ambrian"konsaltinq firmasına görə, Tailand və Meksikanın hər birində bir sürmə zavodu var, sonuncusu yalnız aprel ayında yenidən açılacaq. Bu ölkələrin heç biri əhəmiyyətli miqdarda metal istehsal etmir.
ABŞ qanunları amerikalı alıcılara Çin mənşəli sürmə, qallium və ya germanium almağı qadağan etmir. Çin şirkətləri lisenziyası varsa, bu mineralları ABŞ-dan başqa ölkələrə də göndərə bilərlər. Çinli sürmə istehsalçısı "Youngsun Chemicals"ın Tailanddakı törəmə şirkəti olan "Thai Unipet Industries", son aylarda ABŞ ilə aktiv ticarət əməliyyatları aparır.
ABŞ-la ticarət müharibəsinin bir hissəsi kimi Pekin nadir torpaq metallarının ixracına məhdudiyyətlər qoyub və bu, yüksək texnologiyalı istehsal üçün əsas materialların qlobal tədarükünə təhlükə yaradıb. Nadir torpaq metalları döyüş təyyarələrindən tutmuş nüvə reaktoru nüvələrinə və smartfonlara qədər hər şey üçün lazımdır. İyunun 18-də məlum olub ki, Çindən nadir torpaq məhsullarının, o cümlədən güclü maqnitlərin ixracı may ayında son beş ilin ən aşağı səviyyəsinə düşüb.
Samir
