Donald Trampın Ukrayna ilə bağlı "Öncə Amerika" xarici siyasətinin mənasını müəyyən etməkdə çətinlik çəkdiyi elə dərəcədədir ki, onu Rusiyanı dəstəkləməkdə ittiham ediblər.
Hİt.az xəbər verir ki, "Foreign Policy" jurnalı üçün məqalə yazan Hudson İnstitutunun baş elmi işçisi Luk Koffinin qeyd etdiyinə görə, indi vəziyyət dəyişməyə başlayıb. Xüsusilə, avropalıların ayıracağı bir neçə milyard dollar dəyərində ABŞ istehsalı silahın tədarük ediləcəyi elan edilib.
Koffi qeyd edib ki, bu, Trampa Ukraynaya yardımın artırılmasına şübhə ilə yanaşan tərəfdarları arasında siyasi uğursuzluq sərhədində tarazlığı qorumağa imkan verir.
Eyni zamanda, Tramp Putinə danışıqlar masasına oturmaq üçün 50 gün müddət verib. Təhlilçi qeyd edib ki, rus məmurları artıq buna istehza ilə yanaşır, çünki Tramp əvvəllər də oxşar ultimatumlar vermiş, amma müəyyən edilən müddət bitdikdən sonra heç nə baş verməyib.
Koffi vurğulayıb ki, problem ondadır ki, Trampın müəyyən etdiyi məqsədə – Ukraynadakı müharibəni bitirməyə çatmaq üçün ardıcıl və realistik siyasəti yoxdur.
Təhlilçi hesab edir: "Günahın bir hissəsi onun komandasına, xüsusilə Müdafiə Nazirliyinə aiddir".
Koffi misal çəkib: "Ən narahat edici nümunə, Pentaqonun birdən Ukraynaya silah tədarükünü dayandırdığı zaman baş verdi. Bu qərar təkcə Ukraynanı və avropalıları deyil, Vaşinqtondakı bir çox insanı, o cümlədən Trampın özünü də heyrətləndirdi. Ondan soruşduqda, bu qərardan xəbərsiz görünürdü".
Təhlilçi qeyd edib ki, Pentaqonun bu düşünülməmiş qərarı həm Ukrayna, həm də Tramp üçün çətin vaxta təsadüf edib. Ukrayna üçün gecikdirilən silah tədarükünün əksəriyyəti HYYÜ vasitələri edib – elə bir vaxtda ki, Rusiya Ukrayna şəhərlərini bombardman edirdi. Tramp üçün isə birdən silah tədarükünün dayandırılması, uğurlu NATO sammiti, İranın nüvə obyektlərinə qəti zərbə və ABŞ vasitəçiliyi ilə İran-İsrail müharibəsində atəşkəsə nail olunduqdan sonra nadir hallarda əldə edilən geosiyasi impuls anını zəiflədib.
Koffi qeyd edib: "Birlikdə bu tədbirlər Tramp üçün Kremli danışıqlara məcbur etmək imkanı yarada bilərdi. Əvəzində Pentaqonun birdən silah tədarükünü dayandırması əks siqnal verdi – ABŞ siyasətində kəskin dəyişiklik və daxili ziddiyyətlər siqnalı, bununla da Trampın mövqeyini kritik anda zəiflətdi. Buna görə də Trumpın bu həftəki bəyanatı həqiqətən çox vacib idi".
O, qeyd edib ki, belə bir təəssürat yaranır ki, Tramp Ukraynadakı müharibə ilə bağlı həyata keçirmək istədiyi diplomatik proses üzərində nəzarəti itirib və indi şərtləri Putin müəyyən edir.
Hərbi yardım bəyanatından əlavə, Trampın nəzarəti bərpa etmək üçün indi də edə biləcəyi digər konkret addımlar var.
Təhlilçi qeyd edib ki, ilk və ən vacib addım ədalətli və vicdanlı sülhün Trampın öz maraqlarına uyğun olduğunu tanımaqdır, çünki hər hansı digər nəticə onun xaricdə dövlət xadimi kimi nüfuzunu və ölkədaxili populyarlığını ciddi şəkildə zəiflədəcək:
"Əgər Moskva müvəffəqiyyət qazandığını düşünərsə, Trampın ölkədaxili və xarici tənqidçiləri onun xarici siyasətinin gücünə və strategiyasına haqlı olaraq şübhə edəcəklər".
Həmçinin Tramp "Ukraynadakı müharibə Co Baydenin müharibəsidir" fikrindən əl çəkməli və indi məsuliyyətin öz üzərində olduğunu tanımalıdır. Koffi qeyd edib ki, Oval kabinetdə 6 ay keçirdikdən sonra müharibəni inkar etmək artıq siyasi cəhətdən əsaslandırıla bilməz və həll tapmağa kömək etmir.
İkincisi, Tramp artıq ayrılmış bütün yardımın Ukrayna üçün istifadə edilməsini təmin etməlidir. O, həmçinin Konqresi mövcud yardım başa çatdıqdan sonra Ukraynaya yeni əlavə yardım paketini qəbul etməyə çağırmalıdır.
Üçüncüsü, Tramp administrasiyası Ukraynanın müdafiə sənayesinin inkişafı və onun ABŞ müdafiə podratçıları və hərbi texnologiya startap şirkətləri ilə daha sıx inteqrasiyası strategiyasını hazırlamalıdır:
"Ukraynanın müdafiə sənayesini gücləndirmək təkcə cəbhəyə silah çatdırmaq deyil; bu, Ukraynanın təhlükəsizliyi üçün ən effektiv uzunmüddətli zəmanətlərdən biridir və eyni zamanda ABŞ müdafiə sənayesinə də əhəmiyyətli fayda gətirəcəkdir".
Samir
