Yer üzərindəki ən quraq bölgə hesab olunan Atakama səhrasında qeydə alınan nadir qar yağıntısı NASA-nın peyki tərəfindən sənədləşdirilib və alimlərdə dərin təəccüb doğurub.

HİT.az xəbər verir ki, "DailyGalaxy" nəşrinin yazdığına görə, Çilinin şimalındakı Atakama səhrasına 25 iyun tarixində qar yağıb. Bu, son on ildən artıq müddətdə baş verən ilk qar yağıntısı kimi qeydə alınıb. NASA-nın "Terra" peyki tərəfindən çəkilmiş şəkillərdə səhranın qarla örtülmüş mənzərəsi görünür. Hadisə səhranın iqlim şəraitini formalaşdıran xüsusi coğrafi faktorlar səbəbilə alimlər üçün xüsusilə maraqlıdır.

Atakama səhrası And dağları ilə Sakit okean sahili arasında yerləşir. Onun son dərəcə quraq olmasının əsas səbəblərindən biri And dağlarının yaratdığı yağış kölgəsi effektidir. Sakit okeandan gələn rütubətli hava dağların zirvəsinə qalxdıqca soyuyur və nəmini itirir. Dağları aşdıqdan sonra Atakama üzərinə çatan hava artıq demək olar ki, tamamilə qurudur. Bu, səhrada həyat üçün son dərəcə əlverişsiz, quru və susuz mühit yaradır.

Bundan əlavə, Çili sahilləri boyunca cənub okeanından soyuq sular gətirən "Humboldt axını" da mühüm rol oynayır. Bu axın buludların yaranmasını əngəlləyir və nəticədə il ərzində bölgədə yağıntı miqdarı çox az olur. Bu səbəbdən Atakama səhrasında nəinki yağış, hətta cüzi rütubət belə fövqəladə hadisə sayılır.

Səhraya yağan qarın səbəbi bölgəyə soyuq siklonun daxil olmasıdır. Soyuq siklonlar — aşağı təzyiqli atmosfer sistemləri — nadir hallarda rast gəlinən bölgələrə belə qar və ya yağış gətirə bilir. Mütəxəssislər bildirir ki, belə hadisələr Atakamada çox nadir hallarda baş verir, lakin müəyyən atmosfer şərtləri yarandıqda mümkündür.

Bu cür siklonlar hava kütlələrini sürətlə soyudur, bu isə rütubətin kondensasiya olunaraq qar şəklində yerə düşməsinə səbəb olur. Alimlər qeyd edir ki, bu hadisə Yer kürəsinin hava sistemlərinin dinamik xarakter daşıdığını və iqlim dəyişikliyi səbəbindən qeyri-adi və ekstremal hava şəraitlərinin hətta ən quraq yerlərdə belə baş verə biləcəyini göstərir.

Samir