Alimlər xəbərdarlıq edir: Maqnit qasırğalarının Yerə təsiri artır

DÜNYA
22:56 / 15.08.2025
51

Atmosferin yuxarı qatında karbon qazının səviyyəsinin artması geomaqnit qasırğalarının Yerə təsirini dəyişəcək ki, bu da minlərlə orbital nəqliyyat vasitəsinin işinə təsir göstərə bilər. ABŞ Milli Atmosfer Tədqiqatları Mərkəzinin mütəxəssisləri belə qənaətə gəliblər. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Geophysical Research Letters" (GRL) jurnalında dərc olunub.

Günəşin səthindən yüklü hissəciklərin emissiyası nəticəsində baş verən geomaqnit qasırğaları müvəqqəti olaraq atmosferin yuxarı qatının sıxlığını və nəticədə peyklərin hərəkətinə müqavimətini artırır. Bu, onların sürətinə, orbital hündürlüyünə və xidmət müddətinə təsir göstərir.

Kompüter modelləşdirməsi göstərib ki, gələcəkdə oxşar güclü fırtınalarla hadisələrin pik nöqtəsində atmosferin yuxarı qatının sıxlığı ilkin fonda azalma səbəbindən indikindən 20-50% aşağı olacaq. Bununla belə, sıxlığın nisbi artımı - "fırtına" və fon dəyərləri arasındakı fərq artacaq: əgər bu gün böyük bir fırtına sıxlığı təxminən iki dəfə artırsa, əsrin sonunda onu demək olar ki, üç dəfə artıra bilər.

Səbəb odur ki, CO₂ konsentrasiyası artdıqca yuxarı atmosfer soyuyur və nazikləşir: yüksək hündürlükdə karbon qazı ətrafdakı molekullara ötürmək əvəzinə kosmosa istilik yayır.

Alimlər vurğulayırlar ki, bu cür dəyişikliklər gələcək atmosfer şəraiti nəzərə alınmaqla peykin dizaynına yanaşmalara yenidən baxılmasını tələb edəcək.

"Bu, kosmik sənaye üçün xüsusilə vacibdir, çünki cihazlar xüsusi ekoloji parametrlər üçün yaradılmışdır", deyə tədqiqat rəhbəri Nikolas Pedatella bildirib.

Gələcəkdə komanda orbital texnologiya üçün riskləri daha dəqiq proqnozlaşdırmaq üçün 11 illik günəş tsiklinin müxtəlif dövrlərində müxtəlif növ geomaqnit qasırğalarının atmosferə necə təsir edəcəyini öyrənməyi planlaşdırır.

Samir

0