Beynəlxalq alimlər qrupu Ceyms Uebb teleskopu tərəfindən ilk dəfə qeydə alınan sirli “kiçik qırmızı nöqtələrin” yeni kosmik obyektlər sinfini – qara dəlik ulduzlarını təmsil edə biləcəyini aşkar edib. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Astronomy&Astrophysics" (A&A) jurnalında dərc olunub.

Əvvəllər qeyri-rəsmi “Kainat qırıntıları” adını almış bu obyektlər Böyük Partlayışdan cəmi 500-700 milyon il sonra yaranmış qədim qalaktikalar hesab edilirdi. Lakin onların qeyri-adi parlaqlığı və kütləsi mövcud təkamül modellərinə uyğun gəlmirdi.

Yeni bir araşdırma göstərib ki, söhbət qalaktikalardan deyil, mərkəzlərində superkütləvi qara dəliklər olan nəhəng qaz toplarından gedir. Bu dəliklər maddəni o qədər sürətlə udur ki, onlar sərin ulduzların parıltısına bənzər işıq saçan sıx hidrogen qabığı əmələ gətirirlər.

Pensilvaniya Dövlət Universitetinin astrofiziki, məqalənin həmmüəllifi Coel Ledja bildirib: "Biz çoxlu ulduzlarla dolu kiçik bir qalaktika gördüyümüzü düşünürdük, lakin atmosferi adi modellərlə izah edilə bilməyən nəhəng bir obyekt oldu".

Ən parlaq nümunələrdən biri "The Cliff" ləqəbli "Qırmızı Nöqtə" idi. Yerə 11,9 milyard il səyahət edən onun işığının spektral analizi onun alovlu qaz buludunun əhatə etdiyi superkütləvi qara dəlik olduğunu təsdiqlənib.

Məqalə müəllifləri hesab edirlər ki, bu cür obyektlər indi qalaktikaların mərkəzlərində tapılan nəhəng qara dəliklərin “körpə mərhələləri” ola bilər. Onların kəşfi bu cür nəhəng strukturların Kainatda necə erkən meydana gəldiyini izah etməyə kömək edəcək.

"Bu, demək olar ki, bütün məlumatlar ilə həqiqətən razılaşan ilk modeldir. Kainat təsəvvür edə biləcəyimizdən də çox qəribədir və buna görə də hələ də orada çoxlu sürprizlər var", deyə Ledja bildirib.

Samir