Beynəlxalq alimlər qrupu yaxın işıq sürətində toqquşan atom nüvələrinin yeni kompüter modellərini təqdim edib. 

HİT.az xəbər verir ki, araşdırma "Physical Review Letters" (PRL) jurnalında dərc olunub.

Nüvələr toqquşduqda, onlar kvark-qluon plazmasını (QGP) əmələ gətirirlər - kvarkların və qluonların proton və neytronlardan "buraxıldığı" maddə vəziyyəti. Bu plazmanın öyrənilməsi maddənin Böyük Partlayışdan dərhal sonra necə davrandığını anlamağa kömək edir.

Tədqiqatçılar protonların və nüvələrin daxili quruluşunun enerji ilə necə dəyişdiyini təsvir edərək, bu cür toqquşmaların ilkin şərtlərinə dair modellərini təkmilləşdiriblər. Yeni hesablamalar əvvəlki versiyalara nisbətən CERN və Brookhaven Milli Laboratoriyasında əldə edilmiş eksperimental məlumatlarla daha yaxşı uyğunlaşır.

Finlandiyanın Jivaskila Universitetinin dosenti, tədqiqatın həmmüəllifi Heikki Mantysaari qeyd edir: "Bu tədqiqat bizə kvark-qluon plazmasının xüsusiyyətlərini daha dəqiq müəyyən etməyə və nüvə maddənin ekstremal şəraitdə necə davrandığını anlamağa imkan verir".

Alimlər vurğulayırlar ki, gələcək tərəqqi yalnız nəzəriyyə ilə təcrübə arasında sıx əlaqə ilə mümkündür. Yaxın gələcəkdə Brookhaven-də yeni elektron ionlaşma kollayderi işə başlayacaq və əlavə məlumat verəcəkdir. Layihənin son məqsədi təbiətin dörd əsas qüvvəsindən biri olan güclü qüvvənin daha dərindən dərk edilməsidir.

Samir