Atlantik okeanında istilik sirkulyasiyası dəyişir. Niderlandlı iqlim fiziki Dr. Rene van Vesten Atlantik Meridional Dövriyyənin (AMOC) zəiflədiyini göstərmək üçün qabaqcıl hesablama modellərindən istifadə edib. Bunun bütün dünyada dramatik nəticələri ola bilər.

HİT.az xəbər verir ki, AMOC (Atlantic Meridional Turning Circulation) Atlantik okeanında nəhəng okean cərəyanıdır. Tropiklərdən şimala isti suyu və şimal enliklərindən soyuq suyu dərin və arxa cənuba nəql edir. Bu qlobal istilik transferi Avropa və Şimali Amerikadakı iqlimi əhəmiyyətli dərəcədə yumşaq edir.

Şiddətli yağıntılar və Qrenlandiya buz örtüyünün əriməsi səbəbindən Şimali Atlantikada şirin su getdikcə bollaşır. Bu şirin su duzlu sudan yüngüldür, ona görə də batmır və dövriyyəyə mane olur. Qlobal istiləşmə də rol oynayır - isti su daha az sıxdır və daha az təsirlidir. Bu da AMOC-u zəiflədir.

"Ən pis vəziyyət ssenarisi 100 ildən az müddətdə cərəyanın dayandığı bir nöqtəyə çatır - bu baş verə bilər. Bizim modellərimiz göstərir ki, 22-ci əsrə qədər tamamilə dağıldıqda, Avropada temperatur əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşə bilər. Önümüzdəki onilliklərdə zəif müsbət anomaliya və ya hətta soyutma mümkündür - AMOC-un nə qədər ləngiməsindən və bütün iqlim dəyişikliyindən asılı olaraq", deyə o, "Bild"ə müsahibəsində izah edir.

Van Vesten deyir ki, bu ssenari qlobal istiləşmənin dayanacağı demək deyil. Digər bölgələrdən gələn isti hava kütlələri hələ də yayda Avropaya çatacaq və həddindən artıq isti dalğalarına səbəb olacaq. Yeganə fərq, AMOC olmadan qışın əhəmiyyətli dərəcədə soyuq olacağıdır:

"Havanın temperaturu normadan 10 dərəcə aşağı olan şaxtalı qışlar olacaq. Yaz və payız da soyuqlaşacaq. Norveçin bəzi ərazilərində temperaturun 20 dərəcəyə qədər enəcəyi gözlənilir. Eyni zamanda, Cənub yarımkürəsi soyuq mübadiləsi dayandırdıqca daha da istiləşəcək. Digər nəticələrə Afrika, Asiya və Amazonun bəzi bölgələrində quraqlıq və səhralaşma, eləcə də dünyanın digər yerlərində daşqınların artması və leysan yağışları daxildir".

Klimatoloq əlavə edir ki, AMOC-un çökməsi baş verməyə bilər. Ancaq Yer nə qədər çox isinsə, axınlar bir o qədər qeyri-sabit olacaq. Əlavə araşdırmalar proqnozu dəqiqləşdirməyə kömək edə bilər.

Samir