Beynəlxalq alimlər qrupu Antarktidada Yer kürəsində təxminən 6 milyon il yaşı olan ən qədim buz nümunələrini kəşf edib.

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS) jurnalında dərc edilib.

Kəşf Şərqi Antarktidanın Allan Hills bölgəsində edilib. Məhz burada bir neçə ölkədən olan tədqiqatçılar Antarktida buz təbəqəsinin dərinliklərindən çıxarılan uzunsov nümunələri - silindrik buz nüvələrini araşdırıblar. Uzaq keçmişdə Yer atmosferinin "anlıq görüntüsünü" əhatə edən kiçik hava qabarcıqları bu buzun içərisində qorunub saxlanılıb. Onların kimyəvi tərkibinin təhlili alimlərə milyonlarla il əvvəl planetdəki temperaturu və qaz konsentrasiyalarını anlamağa imkan verir. 

"Buz nüvələri alimlərə planetimizin keçmişinə nəzər salmağa imkan verən zaman maşınlarıdır. Allan Hills nüvələri təsəvvür etdiyimizdən daha uzaqlara səyahət etmək imkanı təqdim edir", deyə Vuds Hol Okeanoqrafiya İnstitutunun aparıcı tədqiqatçılarından biri olan Sara Şeklton bildirib.

Bu nümunələri əldə etmək üçün alimlər köhnə buz təbəqələrinin təbii olaraq səthə qalxdığı ərazilərdə 100-200 metr dərinliyində quyular qazıblar. Adətən, qədim, davamlı buz əldə etmək üçün iki kilometrdən çox dərinliyə qazma işləri tələb olunur, lakin Allan Hillsdəki unikal iqlim və coğrafi şərait buna ehtiyac duymur. Tədqiqatçıların fikrincə, soyuq və güclü küləklər yeni qarın yığılmasının və buzlaqların hərəkətinin qarşısını alır, qədim buzları səthə yaxın saxlayır.

Laboratoriyada alimlər buz qabarcıqlarında qalan havanın izotop tərkibini təhlil ediblər. Nəticələr göstərib ki, son 6 milyon ildə bölgədəki temperatur təxminən 12°C düşüb və bu da Yer kürəsinin iqliminin həmin dövrdə xeyli isti olduğunu təsdiqləyir.

Samir