İngiltərənin Viltşir qraflığında yerləşən dünyaca məşhur Stounhenç tarixi abidəsi mistik mənşəyi ilə məşhurdur və ölkəyə gələn turistlərin mütləq ziyarət etdiyi məkanlardan biridir. 

HİT.az “Express”ə istinadən xəbər verir ki, hər il minlərlə səyyahı cəlb edən bu memarlıq nümunəsindən kənarda, daha az tanınan qədim Rollrayt daşları da mövcuddur.

Rollrayt daşları — qrafıqlararası sakit yolun kənarında, Vorikşir və Oksfordşir sərhədləri yaxınlığında, Lonq Kompton kəndinin yaxınlığında yerləşən daş dairəsidir. Stounhenç qədər məşhur olmasa da, burada yaradılan təsir o qədər güclü olub ki, 2021-ci ildə “TripAdvisor” tərəfindən Travellers Choice Award mükafatına layiq görülüb.

Yerli rəvayətə görə, bu ərazi bir zamanlar kralın və onun saray adamlarının yaşadığı yer olub, daha sonra bir cadugər onları daşlara çevirmişdi. Lakin folklordan kənar, Rollrayt meqalitik kompleksinə daxil olan quruluşlar neolit və tunc dövrünün təxminən 2000 illik inkişaf mərhələsini əhatə edir və bu gün açıq şəkildə ziyarət edilə bilir.

“Bu tarixi ərazidəki ən qədim tikili "Whispering Knights" adlı dəfn kamerasıdır. O, təqribən eramızdan əvvəl 3800–3500-cü illərdə, erkən neolit dövründə inşa olunub. Daha sonra təxminən e.ə. 2500-cü illərə aid olan, 70-dən çox aşınmış şaquli daşdan ibarət ‘King’s Men’ daş dairəsi gəlir. Nəhayət, təxminən min il sonra — tunc dövrünün erkən–orta mərhələsində tək ‘Kral Daşı’ meydana çıxıb”, deyə “Express” məlumat verib.

Rollrayt adının mənşəyi tam bəlli deyil. Bəziləri bunun qədim ingilis dilindən gəldiyini düşünür, digərləri isə adın köklərinin qədim kelt dilinə bağlı ola biləcəyini ehtimal edir.

Daşların özü təbii oolitli əhəngdaşından ibarətdir. Bu material Yura dövrünə aiddir və Kotsvold təpələrinin böyük hissəsini formalaşdırırdı. Bölgədə kilsələrdən tutmuş evlərə və daş hasarlara qədər çoxlu tikilidə də məhz bu növ daşlardan istifadə olunub.

Tədqiqatçılar bildirirlər ki, Rollrayt üçün istifadə olunan daşlar ərazinin təxminən 500 metrlik radiusundan toplanıb.

Məqalədə qeyd olunur ki, bu ərazi uzun illər boyu müxtəlif pagan icmalarının mənəvi mərkəzi kimi xidmət edib, onlar burada meditasiya və toplantılar keçirib. 1990-cı illərdə torpağın satılmaq təhlükəsi yarandıqda, içində bir çox paganların da olduğu bir qrup insan “Rollright Trust” təşkilatını yaradaraq bu ərazinin mülkiyyət hüququnu təmin edib.

Samir