Alimlər kosmik toz hissəciklərinin kosmosda həyatın yaranması üçün zəruri olan mürəkkəb molekulların əmələ gəlməsində mühüm rol oynadığını aşkar ediblər.

HİT.az xəbər verir ki, "The Astrophysical Journal"da dərc olunan bir araşdırmaya görə, mineral toz katalizator rolunu oynayır və karbon qazı və ammonyak kimi sadə molekulların hətta həddindən artıq soyuq və vakuum şəraitində belə potensial olaraq həyatı dəstəkləyə biləcək mürəkkəb birləşmələr əmələ gətirməsinə imkan verir.

Tədqiqat, həyat üçün vacib olan karbamid və digər molekulların kimyəvi bir xəbərçisi olduğu düşünülən ammonium karbamat əmələ gətirmə reaksiyalarının, kosmik toz olmadan olduğundan daha səmərəli olduğunu müəyyən edib.

Kəşf, tozun astrokimyada əvvəllər düşünüldüyündən daha aktiv rol oynadığını, mürəkkəb üzvi birləşmələrin qurulması və potensial olaraq həyatı dəstəkləmək üçün lazım olan kimyəvi prosesləri gücləndirdiyini göstərir.

Laboratoriyada lazer buxarlanması ilə istehsal olunan məsaməli silikat dənəcikləri təbəqəsi ilə ayrılmış nazik karbon qazı və ammonyak təbəqələrindən hazırlanmış toz sendviçləri kosmik tozun real analoqlarına çevrilib.

-260°C-də dondurulmuş nümunələr (ulduzlararası buludlara bənzər) təxminən -190°C-yə qədər qızdırıldıqda (bu buludların protoplanetar disklərə çevrilməsi zamanı yaranan şərtlər), molekullar toz təbəqəsinə nüfuz edərək ammonium karbamat əmələ gətirmək üçün reaksiya veriblər.

Bu arada, toz təbəqəsi olmadan buz molekulları o qədər də aktiv reaksiya verməyib.

Tədqiqatçılar digər molekulların da eyni şəkildə əmələ gəlib-gəlmədiyini və tozun yaratdığı bu kimyəvi reaksiyaların hazırda yeni planetlərin yarandığı protoplanetar disklərdə baş verib-vermədiyini öyrənməyi planlaşdırırlar.

Samir