Kiyev və müttəfiqləri ABŞ-Rusiya "sülh planı"na layiqli müqavimət göstərməyi bacarıblar, lakin gələcəkdə sürətli əlaqələndirilmiş hərəkətlər olmadan - buraya 140 milyard avro dəyərində Rusiya aktivlərinin köçürülməsi də daxildir - Ukraynaya təzyiq yenidən arta bilər.
HİT.az xəbər verir ki, bu barədə "The Economist" yazıb.
Əsas problem ondadır ki, bu müharibədə Ukraynada insan və silah çatışmır - Rusiya daha çox dron istehsal edir və hava hücumundan müdafiə sistemlərinə nüfuz edə bilir. Rusiyanın iqtisadiyyatından on dəfə böyük olan Avropa lazımi vəsaiti təmin etməklə problemin həllinə kömək edə bilər. Nəşrin fikrincə, liderlər təhlükəni başa düşürlər, amma sözləri əmələ çevirə bilmirlər.
Avropa İttiaqı hələ də Kiyevə 140 milyard avro dəyərində dondurulmuş Rusiya aktivləri üçün təzminat krediti planı üzərində razılığa gələ bilməyib. Avropa daha aqressiv hərəkət etməsə, yardım Ukraynanı xilas etmək üçün çox gec gələ bilər.
Ukrayna üçün maksimum diplomatik təhlükə anı keçmiş kimi görünür - ən azı indilik.
"İlk "sülh planı"nın sülh haqqında olduğu iddia edilsə də, əslində o, başqa bir müharibəyə yol açdı, Ukraynanın özünü müdafiə etmək qabiliyyətinə mane oldu, Putinin təcavüzünü mükafatlandırdı və sanksiyaların aradan qaldırılmasını və Rusiyaya yenidən silahlanma üçün vəsait təmin edəcək investisiyaları təmin etdi", deyə nəşr yazıb.
Plan gələcəkdə Rusiyanın hücumuna "qətiyyətli əlaqələndirilmiş hərbi cavab" ilə cavab verəcəyinə söz verdi, lakin heç bir detal yox idi və Trampın - və ya hər hansı digər Amerika prezidentinin - Ukrayna üzərində nüvə silahlı Rusiya ilə üz-üzə gəlməsi perspektivi inandırıcı deyil.
Hazırda danışıqlar davam edir. Ümidverici haldır ki, amerikalılar Ukraynanın cavabı üçün Şükran Günü müddətinin təyin edilməsi tələblərini yumşaldıblar və Volodimir Zelenski müqaviləni imzalamadığı təqdirdə Kiyevi Amerika kəşfiyyatından və silahlarından məhrum edəcəkləri barədə bildirilən təhdidləri geri götürüblər. Ukrayna və onun Avropa müttəfiqləri də bəzi güzəştlər əldə ediblər.
Lakin müzakirə ediləcək çox şey var və Ukraynaya təhlükəsiz gələcək üçün əsas verə biləcək bir razılaşmaya doğru atılan hər bir addım məhz bu səbəbdən Rusiyanın daha çox etirazına səbəb olacaq. ABŞ-ın təzyiqi altında belə, qarşılıqlı məqbul bir plan hazırlana bilməsə, döyüşlər davam edəcək.
"The Economist"ə görə, Ukraynanın uğuru çiçəklənən Qərb tipli demokratiyaya çevrilmək deməkdir. Lakin bu məqamların hər biri getdikcə şübhə altındadır. Çiçəklənmək üçün Ukraynanın geri qayıtması üçün kapitala və insanlara ehtiyacı var. Lakin Rusiyanın yenidən hücum etməsi ehtimalı varsa, paytaxt və insanlar qaçacaq.
Qərb tipli bir ölkə olmaq üçün Ukrayna Avropa siyasi, iqtisadi və müdafiə şəbəkələrinə qoşulmalıdır. Lakin ABŞ ədalətsiz bir sülh tətbiq edərsə və Avropa öz ölkələrini qoruya bilməsə, ukraynalılar özlərini xəyanət olunmuş hiss edəcəklər.
Ukrayna demokratiyasının sağlam olması üçün siyasətçiləri liderlik nümayiş etdirməlidirlər. Lakin 28 maddəlik təslim planı Kiyevin getdikcə mərkəzləşmiş və populyar olmayan hökumətini sarsıdan böyük bir korrupsiya qalmaqalı ilə ortaya çıxıb.
Lakin, Prezident Trampın yaxın çevrəsindəki bəzi şəxslərin israr etməsinə baxmayaraq, məğlubiyyət qaçılmaz deyil. Putin Ukrayna torpağının hər kvadrat futuna dəhşətli bir qiymət ödəyir. Rusiya iqtisadiyyatı müharibəyə davam gətirə bilər, lakin təzyiq altındadır.
Rusiyanın pulu getdikcə daha da sıxlaşır. 2023 və 2024-cü illərdə orta hesabla bir barel üçün 80 dollardan bir qədər çox olan neft qiymətlərinin gələn il 50 dollara düşəcəyi və 2027-ci ilin sonuna qədər 30 dollara çatacağı proqnozlaşdırılır.
Samir
