Təkcə Orban və Fiko deyil: Rusiya qazından imtina Aİ-də müqavimətlə üzləşir

DÜNYA
16:16 / 04.12.2025
28

Avropa İttifaqının 2027-ci ilə qədər Rusiya təbii qazının idxalını tədricən dayandırmaq planları təkcə Macarıstan və Slovakiyada müqavimətə səbəb olmayacaq. 

HİT.az xəbər ki, bunu köşə yazarı Qevin MakVeyer "Reuters" yazıb.

Müəllif qeyd edib ki, səbəb blokun bəzi ölkələrinin ucuz "mavi yanacağa" asılılığıdır. Müəllif Enerji İnstitutunun məlumatlarına istinadən qeyd edir ki, İtaliya Avropada ən çox qazdan asılı iqtisadiyyatdır. "Mavi yanacaq" ölkənin enerji balansının 38%-ni təşkil edir və elektrik enerjisi istehsalı üçün istifadə olunur.

Macarıstan və Niderland ardınca gəlir. Aİ üzvü olmayan Birləşmiş Krallığın enerji balansında əhəmiyyətli bir payı var. Bundan əlavə, köşə yazarı bu siyahıya Ukraynanı da daxil edir.

"Ümumilikdə, altı böyük Avropa ölkəsi ümumi enerji balansının 30%-i və ya daha çoxunu təbii qazdan asılıdır ki, bu da bu tədarükləri azaltmaqla hədələyən və elektrik enerjisi istehsalına və sənaye fəaliyyətinə mane olan əks siyasətləri əsaslandırır", deyə müəllif əlavə edir.

Eyni zamanda, o, elektrik enerjisi istehsalı üçün qazdan ən çox asılı olan 10 Avropa iqtisadiyyatı arasında doqquzunun böyük limanlara birbaşa çıxışı olduğunu və bu da nəzəri olaraq mayeləşdirilmiş təbii qazın idxalını təmin edə biləcəyini vurğulayır.

"Yalnız tamamilə dənizə çıxışı olmayan Macarıstanın mayeləşdirilmiş təbii qaz idxal terminalı tikmək üçün dəniz limanı yoxdur ki, bu da ölkənin Rusiya qaz idxalının tədricən dayandırılmasına bu qədər qəti şəkildə qarşı çıxmasının səbəbini qismən izah edir. Enerji təchizatının təxminən dörddə birini qazdan asılı saxlayan Slovakiya Macarıstanla oxşar coğrafi məhdudiyyətlərlə üzləşir və buna görə də Aİ planını dəstəkləmək üçün Macarıstana qoşulmağa məcbur olduğunu hiss edir", deyə MakVeyer qeyd edir.

Müəllifin fikrincə, oxşar problemlərlə idxal terminallarının uzaqlığı və digər ixracatçılarla məhdud boru kəməri əlaqələri nəzərə alınmaqla, iri qaz istehlakçıları olan digər Mərkəzi Avropa ölkələri, xüsusən də Avstriya və Rumıniya da qarşılaşır. Lakin müəllif qeyd edir ki, Rusiya qazı Aİ üzv dövlətləri üçün daha ucuz olaraq qalır.

"Avropaya idxal edilən mayeləşdirilmiş təbii qazın qiyməti boru kəməri ilə təchiz edilən Rusiya qazının qiymətindən təxminən 50% yüksək idi. Eyni zamanda, LNG ixracatçıları arasında şiddətli rəqabət son aylarda Avropa bazarında mayeləşdirilmiş təbii qazın qiymətlərinin azalmasına səbəb olub ki, bu da qiymət fərqini azaltmış ola bilər", deyə nəşr qeyd edir.

Müəllif bildirir ki, qaz yaxın gələcəkdə bütün Avropada - həm elektrik enerjisi istehsalında, həm də sənaye proseslərində həlledici rol oynayacaq. Eyni zamanda, o, zamanla Avropanın alternativ mənbələrdən istehsal olunan elektrik enerjisinin payının artacağı üçün daha az idxal olunan qaza ehtiyacı olacağını vurğulayır.

Samir
 

0