İqlim böhranı və sardinaların həddindən artıq ovlanması Cənubi Afrika Respublikasındakı (Cənubi Afrika) əsas koloniyalardakı pinqvinlərin 95%-ni məhv edib. Cənubi Afrika sahillərindəki koloniyalarda 60 mindən çox Afrika pinqvini sardina populyasiyasının kəskin azalması səbəbindən aclıqdan ölüb. 

HİT.az xəbər verir ki, bu barədə "Ostrich: Journal of African Ornithology" jurnalında dərc olunmuş yeni elmi araşdırmada deyilir.

Dassin və Robben adalarında quşların 95%-dən çoxu 2004-2012-ci illər arasında ölüb. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, onların əksəriyyəti pinqvinlərin qida tapmaq üçün okeana çıxa bilmədiyi zaman, tük tökmə zamanı ölüb. Sayların belə kəskin azalmasının səbəbi iqlim dəyişikliyi və həddindən artıq balıq ovu adlanır.

Qeyd olunur ki, Afrika pinqvinləri hər il tük tökür və təxminən 21 gün ərzində ov etmək imkanı olmadan quruda qalmağa məcbur olurlar. Bu aclıq dövründən sağ çıxmaq üçün əvvəlcədən kifayət qədər yağ ehtiyatı toplamalıdırlar. Lakin sardina əlçatmaz olduqda, quşların tük tökmədən əvvəl sadəcə bərpa olunmağa vaxtları olmur.

Tədqiqata görə, 2004-cü ildən bəri demək olar ki, hər il Cənubi Afrikanın qərb sahillərində sardinaların biokütləsi əvvəlki maksimumlarının yalnız 25%-ni təşkil edir və bu balıq Afrika pinqvinləri üçün əsas qida mənbəyidir.

Balıq populyasiyasının azalmasına iki amil təsir göstərib: suyun temperaturu və duzluluğun dəyişməsi, bu da kürütökmə şəraitini pisləşdirir; yüksək balıq ovu həcmləri isə daim yüksək olaraq qalır.

"Ölü quşların çoxlu sayda toplandığını görmürük. Onlar, ehtimal ki, dənizdə ölürlər və heç vaxt sahilə qayıtmırlar", deyə Ekseter Universitetindən tədqiqatın həmmüəllifi Riçard Şirli bildirib.

2024-cü ildə Afrika pinqvinləri rəsmi olaraq nəsli kəsilməkdə olan növ kimi təsnif edilib. Təbiətdə 10.000-dən az cütləşmə cütü qalıb - bu, fəlakətli dərəcədə aşağı rəqəmdir.

Alimlər vurğulayırlar: Dassen və Robbendə itkilər təcrid olunmuş bir hal deyil. Oxşar tendensiyalar bütün ərazidə qeydə alınıb.

Tədqiqatçıların fikrincə, davamlı balıqçılıq idarəçiliyinin gücləndirilməsi vəziyyəti əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra bilər. Cənubi Afrikada altı ən böyük pinqvin koloniyası ətrafında kommersiya məqsədli sardina ovuna qadağa, süni yuvaların quraşdırılması və yırtıcılara nəzarət artıq tətbiq edilib. Mütəxəssislər həmçinin yaralı və ya yorğun yetkinləri və balaları xilas edir və onlara qulluq edirlər.

Cənubi Afrika Meşələr, Balıqçılıq və Ətraf Mühit Departamentinin tədqiqatın həmmüəllifi Azvianevi Maxadze bildirib ki, bu tədbirlər pinqvinlərin həyatının kritik dövrlərində onların yem balıqlarının mövcudluğunu artırmalıdır.

Lakin digər mütəxəssislər xəbərdarlıq edirlər ki, problemlər onilliklərdir toplanır və təcili tədbirlər görülməlidir. Dəniz biologiyası professoru Lorien Piskeqru vurğulayır: regionda kiçik balıq ehtiyatlarının səviyyəsi o qədər aşağıdır ki, bu, təkcə pinqvinlər üçün deyil, həm də digər endemik növlər üçün təhlükə yaradır.

Samir