İsveçrənin Arisdorf bələdiyyəsi yaxınlığındakı bir bataqlıq ərazidə aparılan səth tədqiqatları Avropanın dərin tarixinə işıq tutan maraqlı bir kəşflə nəticələndi. İki könüllü arxeoloqun diqqəti sayəsində gün üzünə çıxarılan qızıl sikkələr ölkənin indiyədək tapılan ən qədim Kelt xəzinələri sırasında yer alıb.

HİT.az xəbər verir ki, təxminən 2 300 il əvvələ, eramızdan əvvəl III əsrin ortalarına aid edilən bu nadir parçalar qədim dünyanın mürəkkəb iqtisadi və dini quruluşunu bu günümüzə daşıyır. İsveçrə üzrə bu dövrdən qalan yalnız 20 civarında nümunə olduğu düşünülürsə, kəşfin arxeologiya dünyası üçün əhəmiyyəti daha da aydın olur.

Birinin çəkisi 7,8 qram, digərinin isə təxminən 2 qram olan bu sikkələr antik Yunan pullarından götürülən “stater” vahidinə əsaslanır. Tarixi prosesə baxdıqda, Avropadakı Keltlərin o dövrlərdə icarə hərbiçi kimi fəaliyyət göstərib ödənişlərini Yunan pulları ilə aldığını görürük. Zamanla bu xarici pullar Keltlərə ilham verir və öz pullarını döyməyə başlayırlar.

Arisdorfda tapılan bu qızıl parçalar isə Böyük İsgəndərin atası II. Philip dövrünə aid sikkələrin bir təqlidi kimi qarşımıza çıxır. Bir üzündə Yunan tanrısı Apollonun profili, digər üzündə isə iki atlı döyüş arabası təsviri seçilir. Lakin Keltlər bu dizaynlara öz mədəni imzalarını da əlavə ediblər. Məsələn, kiçik sikkənin arxasında at təsvirinin altında Kelt sənətinin əvəzolunmaz simvolu olan üçlü spiral, yəni “triskele” motivi görünür.

Tədqiqatçılar bu qədər qiymətli parçaların niyə səhralıq bataqlıq ərazidə tapıldığı barədə olduqca inandırıcı bir nəzəriyyəyə diqqət yetirirlər. Kelt cəmiyyətində qızıl pullar gündəlik alış-verişlər üçün, məsələn, çörək almaq kimi istifadə olunmurdu; bunlar daha çox siyasi əlaqələri gücləndirmək, diplomatik hədiyyələr vermək və ya yüksək qiymətli gəlinlik hazırlamaq üçün saxlanılırdı. Lakin sikkələrin tapıldığı Bärenfels bataqlığı kimi sulak ərazilər Kelt inancında tanrıların yaşadığı müqəddəs məkanlar hesab olunduğu üçün bu kəşfin dini bir tərəfi olduğu düşünülür. Arxeoloqlar sikkələrin təsadüfən düşmədiyini, əksinə ilahi qüvvələrə təşəkkür və ya and vermək məqsədilə məqsədyönlü şəkildə suya qoyulduğunu təxmin edirlər.

Bu kəşfin təməli əslində 2022 və 2023-cü illərdə bölgədə tapılan 34 gümüş sikkə ilə qoyulub. Həmin tapıntıların yaratdığı həyəcanla 2025-ci ilin baharında tədqiqatlarını dərinləşdirən könüllü qrup nəhayət bu iki qızıl parçanı da torpaq altından çıxarmağı bacardı. Antik dövrün bu parlayan şahidləri 2026-cı ilin martından etibarən Basel şəhərində təşkil olunacaq xüsusi sərgi ilə ziyarətçilərə açılacaq. Beləliklə həm gümüş, həm də qızıl sikkələr yüzillər sonra yenidən bir araya gətirilərək həmin dövrün sirli dünyasını maraqlananlarla paylaşacaq.

Samir