Günəş işığına üstünlük verən və daha çox vaxt açıq havada keçirən kişilərdə depressiya və yuxu problemləri simptomları ilə qarşılaşma ehtimalı daha azdır. Bu, Amerikalı tədqiqatçılar tərəfindən 2009-2020-ci illər arasında ABŞ Milli Sağlamlıq və Qidalanma Müayinəsi Sorğusunun məlumatlarını təhlil etdikdən sonra əldə edilən nəticədir.
HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat PLOS ONE jurnalında dərc edilib.
Tədqiqatda alimlər yeni bir göstəricidən — "günəşə yaxınlıq"dan istifadə ediblər. Bu göstərici insanın günəşə məruz qalmasında psixoloji cəhətdən nə qədər rahat olduğunu və əslində nə qədər tez-tez açıq havada vaxt keçirdiyini əks etdirir. Bu göstərici həm üstünlükləri (məsələn, kölgədə deyil, günəşdə olmaq istəyi), həm də faktiki davranışı — gündüz saatlarında açıq havada keçirilən vaxtı nəzərə alır.
Müəlliflər qeyd edirlər ki, günəş işığına olan həvəs sirkadian ritmlər, melatonin istehsalı və serotonin tənzimlənməsi daxil olmaqla bioloji proseslərlə bağlıdır. Günəşə qarşı yüksək həssaslığı olan insanlar gündüz saatlarında diqqətlilik, müsbət əhval-ruhiyyə və artan aktivlik barədə məlumat verməyə daha çox meyllidirlər. Lakin, aşağı həssaslıq parlaq işıqda narahatlıq və qaranlıq məkanlara üstünlük kimi özünü göstərə bilər.
Tədqiqatçılar 20-59 yaş arası 7306 kişidən məlumatları təhlil ediblər. İştirakçılar depressiv simptomlar, yuxu keyfiyyəti və müddəti, eləcə də günəşə məruz qalma vərdişləri ilə bağlı sualları cavablandırıblar. Depressiv simptomlar standart anket vasitəsilə qiymətləndirildi və yuxu pozğunluqlarının olması özünüqiymətləndirmə yolu ilə müəyyən edilib.
Nəticələr göstərib ki, günəş işığına qarşı daha yüksək həssaslığı olan kişilərdə orta hesabla daha az depressiv simptomlar var və yuxu problemləri barədə məlumat vermə ehtimalı daha azdır. Lakin, onların yuxu müddəti günəşə qarşı həssaslığı az olan iştirakçılara nisbətən bir qədər qısadır.
Tədqiqatçılar tapıntılarını təsdiqləmək üçün uzunmüddətli müşahidələrin aparılmasının vacibliyini vurğulayırlar. Buna baxmayaraq, tədqiqat gün işığının və açıq hava vaxtının zehni sağlamlıq və yuxunun tənzimlənməsi üçün əhəmiyyətini vurğulayan artan tədqiqat kütləsinə əlavə edir.
Samir
