Bir neçə gün öncə ötən il dekabrın 25-də AZAL-a məxsus “Embraer E190” təyyarəsinin Qroznı səmasında vurulma əmrinin Rusiya Müdafiə Nazirliyi tərəfindən verildiyinin iddia olunduğu barədə məlumat vermişdi. Belə ki, Minval.az saytı Rusiya Müdafiə Nazirliyinin əmri ilə təyyarəyə atəş açıldığını iddia edən hava hücumundan müdafiə kapitanı Dmitri Paladiçukun məktubunu, həmçinin təyyarənin vurulma anını əks etdirən video yaymışdı.
HİT.az xəbər verir ki, sayt hadisə ilə bağlı daha bir təfərrüatı üzə çıxarıb.
Eyni məktubdan və ona əlavə edilmiş telefon danışıqlarından məlum olub ki, Paladiçuk “Pantsir-S”dən iki atəş açsa da, mülki təyyarənin siluetini tanımayıb, çünki döyüş maşını nasaz vəziyyətdə olub və o, yalnız Rusiya Müdafiə Nazirliyinin əmri ilə hərəkət edib.
Dindirilmə zamanı Paladiçuk ifadəsində bildirib ki, o, 2024-cü ilin dekabrında Qroznı şəhərinin obyektlərinin mühafizəsi və müdafiəsi üzrə tapşırıqların yerinə yetirilməsi məqsədilə 51-ci Hava Hücumundan Müdafiə Diviziyasının operativ tabeliyinə daxil olub. Bundan əvvəl o, Suriyada xidmət edib. Atəşlərin açıldığı 274 saylı döyüş maşını 2017-ci ildən orada yerləşdirilib. Maşına lazımi texniki qulluq göstərilməyib və Qroznıya gətirilərkən sonra onda radar məlumatlarından istifadə edərək hədəfləri axtarmaq, hədəflə raketin bir-birinə münasibətdə harada yerləşdiyini müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulmuş avtonom optik postun işində problemlər yaranıb.
Bu problemə görə döyüş maşınının heyəti hədəfin siluetini aydın şəkildə ayırd edə bilməyib və kapitan Paladiçukun sözlərinə görə, 2024-cü il dekabrın 15-də o, artıq “kor-koranə” hava hədəflərini atəşə tutmalı olub.
Həmçinin döyüş maşınında çoxfunksiyalı radiolokasiya stansiyası və termal görüntü cihazı da nasaz olub.
Səs yazılarında kapitan Paladiçukun baş verənlərlə bağlı hərbçi yoldaşlarının suallarına cavab olaraq, sözügedən vəziyyətlə bağlı şəxsi şərhləri yer alır. Belə ki, onlardan biri ilə danışıqlarda Paladiçuk deyib:
“Bəli, Maks, mən iki dəfə atəş açdım. Mən əməliyyat əmrini verdim, raketlər yan keçəndən sonra dedilər ki, bu, öz təyyarəmizdir. Başım ağrıdı, hələ də qorxu içindəyəm. Az qala özümüzünküləri öldürəcəkdim. Nə yaxşı ki, yan keçiblər. Bilmirəm, atış məsafəm və azimut tamam başqa idi, fərqli bir istiqamətə atdım, amma raketlər məhv etmək üçün gedirdi, uçub gedəndən sonra qalıqlar təyyarəyə dəyə bilərdi. Mən vizual olaraq heç nə görmədim, aparatla bağlı problemlərim var idi. Pilotsuz təyyarələr həm qərbdən, həm də cənubdan yaxınlaşırdı. Mənim iki istiqamətim var: şimal-qərb və cənub-qərb. Müstəntiqlər məni incitdilər, bütün sənədləri götürdülər. Yaxşı ki, Suriyadan jurnallar qalıb, onları atmadım”.
“Uçan dronların siluetlər demək olar ki, fərqlənmir. Çoxfunksiyalı radiolokasiya stansiyası və optik-elektron sistemdə problem var. Hətta 4 km məsafədə mən sadəcə böyük bir ləkə görürəm və təyyarə tipli dronu heç ayırd edə bilmirəm. Suriyada daha uzaq məsafələrdə siluetləri ayırd edirdim, burada isə elə də yox. Maşın 2017-ci ildən Suriyanın cənubunda olub, iş başında idi və təbii olaraq ehtiyat hissələrinin 90%-i təmin olunmurdu”, - ekipaj rəisi başqa həmkarına deyir.
“Pantsir-S” Qroznıda yerləşərkən vəziyyəti qənaətbəxş olmayıb, bu da hadisənin səbəblərindən biridir. Kapitan Paladiçuk iddia edir ki, atəş açmaq qərarı 51-ci Hava Hücumundan Müdafiə Diviziyasının növbətçisinin əmri əsasında verilib. Eyni zamanda, “Pantsir-S”in ekipajının aşkarlama avadanlığı işlək vəziyyətdə olmayıb, bu da hədəfi müəyyən etməyə imkan vermirdi.
Beləliklə, 38 nəfərin həyatına son qoyan faciə Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinin, daha doğrusu, Hərbi Hava Qüvvələrinin 4-cü Ordusunun 51-ci Hava Hücumundan Müdafiə Diviziyasının və Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin Hava Hücumundan Müdafiəsi diviziyasının rəhbərliyinin günahı ucbatından baş verib. Hərbi rəhbərlik döyüş maşınının ekipajı üçün lazımi xidmət şəraitinin yaradılmasını təmin etməyib, həmçinin bu ekipajın hərəkətlərinə lazımi nəzarəti həyata keçirməyib.
İş irəlilədikcə məlum olub ki, Paladiçuk döyüş maşınının standart rabitə avadanlığının sıradan çıxması səbəbindən növbətçidən atəş əmrini mobil telefon vasitəsilə alıb ki, bu da müəyyən edilmiş təlimatların kobud şəkildə pozulmasıdır və yüksək rəhbərlik tərəfindən qeyri-adekvat münasibətdən xəbər verir.
