Həkimlər aterosklerozla mübarizə üçün yeni üsul tapıblar

Vyana Tibb Universitetinin alimləri aterosklerozun irəliləməsinə təsir edən əsas molekul tapıblar. Kəşf xəstəliyin inqilabi müalicəsinin əsasını təşkil edə bilər. 

HİT.az xəbər verir ki, bu barədə tədqiqatın nəticləri "Immunity" jurnalında dərc olunub.

Komplement sistemi orqanizmin patogenlərə qarşı müdafiəsində mühüm rol oynayan qanla ötürülən immun zülallar ailəsidir. Onlar həmçinin zədələnmiş və ölməkdə olan hüceyrələri makrofaqlar adlanan immun hüceyrələrə çıxarmağa kömək edir. Bu prosesin pozulması nekrotik hüceyrə ölümünə, aterosklerotik lövhənin qeyri-sabitliyinə və infarktlara səbəb olur.

Alimlər siçanlar üzərində apardıqları təcrübələrdə aterosklerotik lezyonların inkişafında spesifik molekulun, tamamlayıcı amil H (CFH) rolunu təhlil ediblər. CFH komplement sisteminin aktivləşdirilməsində iştirak edir. CFH genindəki genetik variantlar insanlarda xroniki iltihablı xəstəliklərə güclü meyl göstərir.

Bu molekulun siçan immun hüceyrələrindən (monositlər və makrofaqlar) seçmə şəkildə çıxarılması, immun sisteminin ölməkdə olan hüceyrələri çıxarmaq qabiliyyətinin yaxşılaşması səbəbindən aterosklerotik lezyonun ölçüsünün əhəmiyyətli dərəcədə azalması ilə nəticələnib.

Komplement sisteminin aktivləşməsi uzun müddətdir ki, insan aterosklerozu ilə əlaqələndirilir, lakin yeni bir araşdırma bu prosesi xəstəliyin inkişafı ilə əlaqələndirib.

Ateroskleroz, qan damarlarının divarlarında lövhə meydana gəlməsinə kömək edən lipidlərin həddindən artıq yığılması nəticəsində yaranan damar xəstəliyidir. Son tədqiqatlar göstərir ki, bu xəstəlik damar divarının xroniki iltihabı, yəni immunitet sisteminin pozulması ilə güclü şəkildə əlaqələndirilir. Hazırda müalicələr məhduddur. Aterosklerozun ağırlaşmaları, o cümlədən miokard infarktı və insult bütün dünyada ölümün aparıcı səbəbləri olaraq qalır.

Ateroskleroz (yunanca: athere - "sıyıq", "sıyığabənzər kütlə", sklerosis - "birləşdirici toxumanın inkişafı", "bərkimə") - arteriya intimasında plazma mənşəli aterogenik lipoproteinlərin toplanması nəticəsində yaranan iltihabi-fibroproliferativ prosesdir. Ateroskleroz ateromalar və ya ateromatoz və ya fibroz-yağlı lövhələr damar mənfəzinə doğru qabaran və mənfəzi daraldan, tunica medianı zəiflədən və ciddi ağırlaşmalar törədə bilən intimal zədələnmələrlə xarakterikdir. Damar divarlarında əsasən xolestrinin yığılması ən geniş yayılmış patologiyanın - ateroskleroz xəstəliyinin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Birləşdirici toxumalarının ətrafında xüsusi lipid lövhələri yaranır. Bunun da nəticəsində damarda zədələnmə baş verir. Damarlar elastikliyini itirir, bərkiyir və toxumalarda qanın təchizı pozulur. Lövhə olan yerdə tromb əmələ gəlir.

Samir