San Dieqo Kaliforniya Universitetinin tədqiqatçıları müəyyən ediblər ki, yüksək təzyiq və aşağı temperaturda maye su müxtəlif sıxlıqlara malik iki fazaya ayrıla bilir. Bu kəşf hələ 1992-ci ildə irəli sürülmüş, lakin hələ də eksperimental olaraq sınaqdan keçirilməmiş nəzəriyyəni təsdiqləyir. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Nature Physics" jurnalında dərc olunub.

Su maddənin üç vəziyyətdə eyni vaxtda mövcud ola bilən azsaylı maddələrdən biridir: buz, maye və buxar. Bundan əlavə, onun bərk forması maye formasından daha az sıxdır və buzun suyun səthində üzməsinə imkan verir.

Yeni tədqiqat daha bir unikal xüsusiyyət əlavə edir: -75°C və 1250 atmosfer təzyiqdə su homojen maye olmaqdan çıxır və iki fərqli fazaya ayrılır - biri yüksək sıxlıqlı, digəri aşağı sıxlıqlı.

Əvvəllər bu effekti eksperimental olaraq təkrar etmək mümkün deyil. Bununla belə, professor Françesko Paesaninin komandası maşın öyrənməsi və kvant mexanikasına əsaslanan mürəkkəb kompüter modelləşdirməsindən istifadə edib.

Alimlər öz hesablamalarında su molekullarının qarşılıqlı təsirini ən dərin səviyyədə təhlil etməyə imkan verən MB-pol modelindən istifadə ediblər. İnsan davranışının ətraf mühitdən asılı olaraq dəyişməsi prinsipi üzərində işləyir - su molekulları da qonşu hissəciklərdən asılı olaraq fərqli davranır.

San Dieqoda Expanse kimi güclü superkompüterlərdən istifadə edərək elm adamları təxminən iki ilə yaxın vaxt aparan hesablamalar apara biliblər.

Laboratoriyada bu effekti yenidən yaratmaq çətin olsa da, tədqiqatçılar gələcəkdə onların nəzəriyyəsini eksperimental olaraq təsdiq etməyin yollarının olacağına ümid edirlər. Mümkün həll yollarından biri nanodroplet texnologiyası ola bilər, burada kiçik su damcıları səthi gərginlik səbəbindən öz daxilində yüksək təzyiq yaradır.

Bundan əlavə, bu fenomeni başa düşmək, məsələn, çirkləndiriciləri uda bilən və ya suyun duzsuzlaşdırılması texnologiyalarında istifadə edilə bilən, nəzarət edilən sıxlığa malik yeni materialların yaradılmasına səbəb ola bilər:

"Biz eksperimentalistlərin hesablamalarımızı praktikada sınaqdan keçirməsini səbirsizliklə gözləyirik" dedi Paesani. "Fərziyyələr təsdiqlənərsə, bu, su haqqında anlayışımızı dəyişəcək".

Samir