Almaniya və Böyük Britaniyadan olan beynəlxalq alimlər qrupu Neolit ​​inqilabı ilə bağlı ənənəvi fikirləri alt-üst edən kəşf edib. Mütəxəssislər sübut etdilər ki, ovçuluq və yığıcılıqdan kənd təsərrüfatına keçid əvvəllər düşünüldüyü kimi ekoloji dəyişikliklərə səbəb olmayıb. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS) elmi jurnalında dərc olunub.

Bath Universiteti, Maks Plank İnstitutu və Kembric Universitetindən bir qrup qədim insan icmalarını öyrənmək üçün ekologiya üsullarını uyğunlaşdıraraq riyazi model hazırlayıb.

Arxeoloji tapıntıların radiokarbon tarixçəsindən istifadə edərək, elm adamları fermerlərin və ovçuların populyasiya dinamikasını yenidən qura bildilər.

Tədqiqatın nəticələri təəccüblü bir nümunə ortaya qoyub. Məlum olub ki, kənd təsərrüfatının yayılması miqrasiya dalğalarında baş verib, dəniz yolları bu prosesə quru yollarından üç dəfə daha sürətli töhfə verib. Bəzi bölgələrdə qruplar arasında intensiv mədəni mübadilə sayəsində yeni həyat tərzinə tam keçid cəmi 300 il çəkib.

“Bizim modelimiz göstərir ki, insanlar iqlim dəyişikliyinin passiv müşahidəçiləri deyil, rəqabət və əməkdaşlıq yolu ilə ətraf mühitini aktiv şəkildə dəyişdiriblər”, deyə Bath Universitetindən aparıcı müəllif Dr. Xavyer Rivas izah edib.

Anadoludan çobanların miqrasiyasının əhali partlayışına səbəb olduğu və bu da öz növbəsində ərzaq təminatının yeni yollarının axtarışını stimullaşdıran Levant nümunəsini xüsusilə izah etmək olar.

Kəşf ətraf mühit faktorlarına diqqət yetirən məşhur nəzəriyyələrə meydan oxuyur. İndi aydın olur ki, Daş dövrü sosial şəbəkələri tarixi proseslərdə iqlim dəyişikliyindən və ya torpağın münbitliyindən az əhəmiyyətli rol oynamayıb.

Alimlər xəstəliklərin yayılmasından ticarət əlaqələrinə qədər əlavə parametrlər daxil olmaqla, öz modellərini daha da inkişaf etdirməyi planlaşdırırlar. Bu, bizə bəşəriyyət tarixinin metallurgiyaya keçidi və ya ilk şəhərlərin yaranması kimi digər mühüm məqamlara təzə nəzər salmağa imkan verəcək.

Samir