Rutgers Universitetinin beynəlxalq alimlər qrupu səmada ən böyük tək strukturlardan birini - Yerdən cəmi 300 işıq ili uzaqlıqda yerləşən potensial ulduz əmələ gətirən bulud kəşf edib.
HİT.az xəbər verir ki, araşdırma "Nature Astronomy" jurnalında dərc olunub.
Yunan şəfəq ilahəsinin şərəfinə Eos adlandırılan yeni bulud, əsasən, ulduzların və planetlərin əsas tikinti bloku olan molekulyar hidrogendən ibarətdir. Kəşf ilk dəfə uzaq ultrabənövşəyi radiasiyadan istifadə edərək molekulyar buludun aşkar edildiyini göstərir.
Ənənəvi olaraq, molekulyar buludlar radio diapazonunda və ya infraqırmızı işıqda karbon monoksit (CO) molekullarından gələn siqnallarla aşkar edilir. Bununla belə, Blakeseli Burkhartın rəhbərlik etdiyi bir qrup uzaq ultrabənövşəyidə molekulyar hidrogen flüoresansını axtarmaq üçün bir metodun istifadəsinə öncülük edib. Bulud sözün əsl mənasında “qaranlıqda parlayır” və bu, digər üsulların gücsüz olduğu yerlərdə onu aşkar etməyə imkan verib.
Məlumatlar Cənubi Koreyanın STSAT-1 peykindəki FIMS-SPEAR spektroqrafından istifadə etməklə əldə edilib. Məlumat yalnız 2023-cü ildə ictimaiyyətə açıqlansa da, artıq sensasiyalı kəşfə səbəb olub.
Eos buludu Günəş sistemimizi əhatə edən nəhəng nazik qaz bölgəsi olan Yerli Baloncuğun kənarında yerləşir. Kütləsinin təxminən 3400 günəş kütləsi olduğu təxmin edilir və səmada görünən ölçüsü təxminən 40 Ay diametrinə qədər uzanır. Alimlər buludun altı milyon ildən sonra buxarlanacağını təxmin edirlər.
Qeyd etmək lazımdır ki, Eos Yer üçün təhlükəsizdir və ulduzların və planet sistemlərinin formalaşması proseslərini öyrənmək üçün qiymətli obyektdir. Bulud üzərində araşdırmalar ulduzlararası maddənin yeni günəş sistemlərinə necə çevrildiyini daha yaxşı anlamağa kömək edəcək.
Maraqlıdır ki, Eosdakı hidrogen Böyük Partlayışdan sonra əmələ gəlib və bu buludun bir hissəsi olmaqdan əvvəl 13,6 milyard il səyahət edib. Kəşf hətta tədqiqatçıların özləri üçün də sürpriz oldu: əvvəllər belə hesab olunurdu ki, molekulyar hidrogen birbaşa bu şəkildə müşahidə oluna bilməz.
Samir
