Dünya tarixinin ən böyük fəlakətlərindən sağ çıxan canlılar arasında amfibiyalar, alimləri heyrətə salan bir mövcudluq hekayəsinə malikdir. Bəs necə oldu ki, milyon illərdir yaşaya bildilər və indi niyə təhlükə altındadırlar?

HİT.az xəbər verir ki, dünya tarixinin ən çətin dövrlərindən keçən və milyon illərdir varlığını davam etdirən canlılar siyahısında amfibiyalar şübhəsiz ilk sıralarda yer alır. Təxminən 370 milyon ildir quru həyatının şahidi olan bu fövqəladə canlılar, planetimizin ən böyük fəlakətlərini belə dəf etməyi bacardılar.

Amfibiyalar, həyat ağacının ən davamlı budaqlarından biri hesab olunur. Bir ekosistemdəki pozulmanın ən erkən göstəricilərindən biri qurbağa səslərinin itməsidir. Lakin növün tarixi bunun nə qədər kritik bir işarə olduğunu aydın şəkildə ortaya qoyur.

Devon dövründə (təxminən 370 milyon il əvvəl) quruda yaşamağa başlayan ilk amfibiyalar, bu gün də mövcud olma möcüzəsini davam etdirir. Hazırda bir çox amfibi növü Erken Trias dövründə təkamül edən Anura dəstəsinə aiddir. Bu davamlılıq, "Böyük Beş" adlanan kütləvi yox olma hadisələrindən üçünü və Kapitanian hadisəsini dəf etmələri deməkdir.

Amfibiyaların sağ qalma qabiliyyətləri alimləri heyrətə salacaq qədər mürəkkəbdir. Əvvəla, fəlakətlərdən sonra sürətlə çoxalma qabiliyyətinə malikdirlər. Qurbağalar "pioner növlər" kimi tanınır. Zədələnmiş məskunlaşma sahələrində tez çoxalma qabiliyyətləri, inşaat sahələri kimi rəqabətsiz əraziləri seçmə strategiyaları və uyğunlaşma bacarıqları xüsusilə diqqət çəkir.

Amfibiyaların milyon illik mövcudluq hekayəsi təbiətin həssas balansını və eyni zamanda inanılmaz dözümlülüyünü nümayiş etdirir. Hazırda qarşılaşdıqları yox olma təhlükəsi təkcə bu növlər üçün deyil, bütün ekosistemlərin gələcəyi üçün də kritik bir xəbərdardır.

Amfibiyalar planet tarixinin ən böyük fəlakətlərini dəf edərək təbiətin nə qədər möhkəm və eyni zamanda nə qədər zəif ola biləcəyini sübut edir. Lakin indi insan tərəfindən yaradılan ətraf mühit dəyişiklikləri qarşısında kritik bir imtahana qarşı dururlar.

Sürətlə azalan qurbağa populyasiyaları dünya ekosistemləri üçün səssiz, lakin güclü bir çağırışdır: Təbiətin həssas balansını qorumaq və anlamaq indi həyati vacib bir zərurətə çevrilib.

Samir