Astronomlar görünən Kainatın sərhədində onlarla sirli obyekt tapdı

MARAQLI
23:15 / 29.05.2025
90

Almaniyanın Maks Plank Astronomiya İnstitutundan Silviya Belladittanın rəhbərlik etdiyi beynəlxalq astronomlar qrupu, qırmızı yerdəyişməsi 4.6-dan yüksək olan 25 yeni kvazarın kəşfini elan edib. 

HİT.az xəbər verir ki, bunlar Kainatdakı ən uzaq və parlaq obyektlərdəndir. Araşdırma "arXiv" portalında dərc edilib.

Kvazarlar kosmosun ən sirli obyektlərindəndir. Onlar ölçüsü çox böyük qara dəliklər tərəfindən qidalanan aktiv qalaktika nüvələridir. Kvazarlar elektromaqnit spektrinin bütün diapazonlarında (radio dalğalarından rentgen şüalarınadək) enerji yayır. Parlıqlığı sayəsində kvazarlar nəhəng məsafələrdən görünür və erkən Kainatı öyrənmək üçün bir növ "mayak" rolunu oynayır.

Qırmızı yerdəyişməsi z > 4.4 olan kvazarlar müşahidə edə biləcəyimiz ən qədim və uzaq obyektlərə aiddir. Onların spektrlərini öyrənməklə alimlər qara dəliklərin kütləsini təyin edə və ilk qalaktikaların formalaşması ilə Kainatın təkamülü haqqında nəticələr çıxara biləcəklər.

İşin müəllifləri izah ediblər: "Biz optik, infraqırmızı və radio müşahidələrin məlumatlarından, həmçinin əvvəllər tərtib edilmiş kvazar namizədlərinin kataloqlarından istifadə etdik".

Üç kvazar (MQC J021+19, MQC J133−02 və PSO J200−13) xüsusilə güclü radio şüalanma yayan "radio-parlaq" kvazarlar olduğu müəyyən edilib. Onlardan biri, PSO J200−13, güman edilir ki, güclü və dəyişkən radio şüalanması birbaşa Yerə doğru yönəlmiş olan obyektlər olan "blazardır".

Kvazarlardan biri, PSO J041+06, təbiəti hələ də aydın olmayan unikal sinif obyektlər olan, sözdə "zəif emissiya xəttli kvazarların" nadir nümayəndəsi olduğu ortaya çıxıb.

Müəlliflər vurğulayırlar ki, yeni kəşf astronomiya tədqiqatlarından artıq məlum olan məlumatların təkrar analizi sayəsində mümkün olub. Bu, hətta yaxşı öyrənilmiş kataloqların belə gözlənilməz tapıntılar gizlədə biləcəyini təsdiq edir.

Samir

0