Qlobal miqyasda aparılan araşdırmalar göstərir ki, ev heyvanlarımızın sahibləri ilə dialoqları təkcə əsas ehtiyaclar ətrafında formalaşmır, həm də mürəkkəb hisslər və fikirləri ifadə edə bilirlər.

HİT.az xəbər verir ki, getdikcə qloballaşan bir araşdırma layihəsi itlərimizin daxili aləmlərini az qala tamamilə ifadə edə bildiklərini ortaya qoyur. Bu iş göstərir ki, itlər təkcə əsas ehtiyac və emosiyalarını deyil, həm də daha mürəkkəb ideyalarını ünsiyyət vasitəsilə ötürə bilirlər.

Kaliforniya San-Dieqo Universitetində çalışan tədqiqatçıların rəhbərlik etdiyi layihədə, 47 ölkədən gələn iştirakçıların məlumatları ilə dəstəklənən eksperimental bir metod istifadə olunur. Layihədə, “küçə”, “yemək” və “kömək” kimi sözlərlə işarələnmiş səs düymələrindən istifadə edən minlərlə itin etdiyi hər bir düymə basqısı qeydə alınır. Əldə edilən bu məlumatlar, müxtəlif mühit və vəziyyətlərdə itlərin sahibləri ilə necə ünsiyyət qurduğunu hərtərəfli təhlil etmək məqsədi ilə qiymətləndirilir.

Layihəyə daxil edilən itlər arasında xüsusilə San-Dieqoda yaşayan Stella adlı it nümunəsi diqqət çəkir. Stella işarələnmiş seçimlər arasında “çimərlik” düyməsinin olmadığını fərq edəndə, “kömək”, “su” və “küçə” düymələrinə ardıcıl basaraq özü üçün yaradıcı bir ifadə tapıb. Tədqiqatçılar bu davranışın təsadüfi deyil, sözləri birləşdirərək yeni mənalar yarada bilən şüurlu bir seçim olduğunu düşünürlər. Bu vəziyyət, itlərin anlayışlı ünsiyyət bacarıq səviyyəsinin gözləniləndən çox daha irəli olduğuna işarə edir.

Alimlər itlərin yalnız mükafat gözləntisi ilə yoxsa həqiqətən də sahibləri ilə dialoq qurmaq məqsədi güdərək düyməyə basdığını müəyyən etmək üçün xüsusi təcrübələr hazırlayıblar. Məsələn, Parker adlı bir itin, bir qabı aça bilmədiyi halda “kömək” və “bax” düymələrinə müraciət etməsi, onun insan dəstəyi axtarma davranışını aydın şəkildə nümayiş etdirib. Bu kimi eksperimental müşahidələr, ev heyvanlarının ünsiyyət strategiyalarının nə qədər mürəkkəb ola biləcəyini göstərməsi baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır.

Əldə edilən nəticələr, növlərarası ünsiyyət anlayışı haqqında düşüncələrimizi yenidən nəzərdən keçirməyimizə səbəb ola bilər. Əgər itlər sadə sözləri ustalıqla birləşdirərək mürəkkəb fikirləri ifadə edə bilirsə, bu vəziyyət ev heyvanlarımızla qurduğumuz ünsiyyətin dərinliyini və keyfiyyətini artıracaq yeni imkanlar təqdim edə bilər. Əvvəlki araşdırmalar itlərlə danışmağın müsbət təsirlərini ortaya qoyarkən, bu innovativ iş, ev heyvanlarımızla sağlam və şüurlu bir ünsiyyətin nə qədər dəyərli olduğunu bir daha gözlər qarşısına sərir.

Samir