Təhlükəsizlik işıqlarını "oxuya" bilən quş varmı?

MARAQLI
18:59 / 10.06.2025
71

Şəhər mühitində müşahidə olunan bir qırğı, sərçələrə yaxınlaşmaq üçün işıqforun qırmızı yanmasını gözləyir, daha sonra park edilmiş avtomobillərin arxasına gizlənərək ovuna səssiz şəkildə yaxınlaşır. Bu davranış, quşların ətraf mühitə gözlənilməz yollarla uyğunlaşa bildiyini göstərir.

HİT.az xəbər verir ki, adətən “quş beyinli” ifadəsi zəka çatışmazlığı olan insanlar üçün alçaldıcı bənzətmə kimi işlədilir. Amma quşların təbiətdə göstərdiyi davranışlara nəzər saldıqda, bu ifadənin quşlara qarşı haqsızlıq olduğu daha aydın görünür.

Zəka əlamətləri göstərən quşların siyahısı getdikcə uzanır. Məlumdur ki, qarğalar alətlərdən istifadə edə bilir, hətta insanları tanıyaraq bəzilərinə qarşı mənfi yaddaş formalaşdıra bilirlər. Qaqqıltı edən səsə malik saxsəan quşlarının özlərini aynada tanıya bilməsi də uzun müddətdir təsdiqlənmiş müşahidədir. Son olaraq, şəhər həyatına qeyri-adi şəkildə uyğunlaşma bacarığı göstərən başqa bir quş növü gündəmə gəlib: qırğılar.

Yeni müşahidələrə əsasən, bir qırğının şəhər içində işıqfor sistemindən öz lehinə istifadə edərək ovladığı müəyyən edilib. Hadisə belə baş verir: bir evin qarşısında sərçələr və digər kiçik quşlar üçün müntəzəm olaraq yem buraxılır. Qırğı isə bu vəziyyəti müşahidə edib. Lakin o, havadan qəfil dalış etməyi seçmək əvəzinə, fərqli bir üsula əl atır.

Qırmızı işığın yanmasını gözləyir. Avtomobillər dayandıqda, onların arxasına gizlənərək evin qarşısına qədər səssiz-səmirsiz yaxınlaşır. Bu üsul nəticəsində, yerdə olan sərçələr onun varlığını hiss etmir. Ov üçün kifayət qədər yaxınlaşdıqdan sonra isə ani bir hərəkətlə hücum edir.

Bu metodun seçilməsinin sadə bir səbəbi var. Əgər yuxarıdan uçaraq yaxınlaşsa, sərçələr onu daha tez görüb qaçır. Amma yerdə, xüsusilə də avtomobillərin yaratdığı vizual maneələrdən istifadə etdikdə, demək olar ki, görünməz olur.

Bu yalnız qırğılar üçün deyil, şəhər həyatına uyğunlaşa bilən bir çox quş növü üçün də diqqətəlayiq nümunədir. Daha əvvəl qarğaların avtomobil yolunun kənarlarında maşınların vurduğu böcəkləri topladığı, yaxud ötücü quşların yırtıcılardan qorunmaq üçün park edilmiş avtomobillərdən istifadə etdiyi də müşahidə olunmuşdu.

Lakin insanlara xas bir sistem olan işıqforların bu cür strateji şəkildə qiymətləndirilməsi, təbiətdə zəkanın nə qədər müxtəlif formalarda ortaya çıxa bildiyini bir daha sübut edir.

Samir
 

0