Çikaqo Universitetinin amerikalı alimləri təkhüceyrəli orqanizmlərin insan da daxil olmaqla mürəkkəb çoxhüceyrəli həyat formalarına necə çevrilə bildiyini kəşf ediblər. 

HİT.az xəbər verir ki, bu kəşf "Current Biology" (CurBio) elmi jurnalında dərc olunub.

Komanda çoxhüceyrəliliyə keçidin təxminən 800 milyon il əvvəl mərkəzi spindlin zülal kompleksinin (Kif23 və Cyk4) və tənzimləyici zülal Ect2 meydana gəlməsi sayəsində mümkün olduğunu kəşf edib. Heyvanlara xas olan bu komponentlər hüceyrə bölünməsinin son mərhələsi olan sitokinez prosesini dəyişib.

Bölündükdən sonra hüceyrələrin tamamilə ayrıldığı təkhüceyrəli orqanizmlərdən fərqli olaraq, heyvanlarda bu proses sabit hüceyrələrarası əlaqələr yaradaraq aralıq mərhələdə dayana bilir.

Məhz bu mexanizm mikrob xəttinin - yumurta və sperma əmələ gətirən xüsusi toxumanın əmələ gəlməsinə imkan verib ki, bu da bütün heyvanların əsas xüsusiyyətinə çevrilib.

Nobel mükafatı laureatı Con Jumperin AlphaFold sistemindən istifadə edərək tədqiqatçılar bütün heyvan qruplarında bu zülalların təkamülünü izləyiblər. Onlar öz primitiv analoqlarını xoanoflagellatlarda - heyvanların ən yaxın təkhüceyrəli qohumlarında tapıblar.

"25 il əvvəl tədqiq etdiyimiz mərkəzi spindinin işini pozan mutasiya çoxhüceyrəli həyatın yaranmasına səbəb olan təkamül yolunu mahiyyətcə təkrarladı", deyə tədqiqatın rəhbəri Maykl Qlotzer izah edib.

Tədqiqat təkcə Yerdəki həyatın təkamülünün ən mühüm mərhələlərindən birini izah etmir. O, həmçinin xərçəngin inkişaf mexanizmlərini (hüceyrə bölünməsinə nəzarət pozulduğu yerdə) daha yaxşı başa düşməyə, sonsuzluğun müalicəsini (mikrob xəttindəki pozğunluqlarla əlaqəli) yaxşılaşdırmağa və regenerativ təbabətin yeni üsullarını inkişaf etdirməyə kömək edəcəkdir.

Samir