Almaların səthində görünən bu kiçik, bəzən qəhvəyi, bəzən də ağ rəngli nöqtələrin əslində qüsur deyil, meyvənin yaşaması üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən təbii quruluşlar olduğunu bilirdinizmi? Elm dünyası indi bu kiçik təşəkküllərin nəyə xidmət etdiyini aydınlaşdırıb və meyvənin inkişafındakı əsas rolunu ortaya qoyub.

HİT.az xəbər verir ki, yediyimiz almaların qabığında gözlə görülən bu kiçik nöqtələr elmi adı ilə "lentisellər" kimi tanınır. Bu süngərəbənzər məsələlər təkcə almalarda deyil, armud, kartof kimi digər meyvə və tərəvəzlərdə, hətta bəzi ağacların gövdələrində də olur. Görünüşləri sadə olsa da, lentisellər bitkinin daxili toxumaları ilə xarici mühit arasında qaz mübadiləsini təmin edən kritik bir funksiyaya malikdir. Yarpaqların stomaları vasitəsilə həyata keçirilən bu qaz mübadiləsi, meyvə qabıqlarında adətən keçirici olmayan bir quruluşa malik olduğundan, lentisellər sanki meyvənin nəfəs almasını təmin edən kiçik pəncərələr rolunu oynayır.

Onlar oksigenin içəri girməsinə və karbon qazının xaricə çıxmasına icazə verərkən, eyni zamanda meyvənin daxilindəki rütubət səviyyəsini də nəzarətdə saxlayırlar. Bu proses meyvənin böyüməsi və yetişməsi üçün zəruri olan aerob tənəffüsün davamlılığını təmin edir və hətta məhsul yığımından sonra belə meyvənin canlı qalmasına kömək edir. Bəzi tədqiqatlar lentisellərin fotosintezdə də aşağı səviyyədə rol oynaya biləcəyini irəli sürür.

Lakin lentisellərin bu həyati əhəmiyyəti eyni zamanda onları zəiflik nöqtəsi də edə bilir. Meyvənin qoruyucu qabığındakı bu açıqlıqlar bakteriya və göbələk kimi patogenlər üçün mükəmməl bir giriş qapısı ola bilər. Xüsusilə isti və rütubətli şəraitdə lentisellər asanlıqla infeksiya tuta bilər. Bu vəziyyət meyvədə lentiselin pozulması və ya çürüməsi kimi problemlərə səbəb olaraq rəng pozulmalarına və hətta meyvənin daxili hissəsində çürüməyə yol aça bilər.

Samir