Hörümçəklərlə qarşılaşmağı gözlədiyimiz bəzi yerlər var: Evin qaranlıq küncü, istifadə edilməyən otağın tavanı və ya təbiətdə tənha bir mağara... Amma göydən hörümçək yağdığını görmək çox insanın ağlına belə gəlməz. Oysa ki, bu səhnə vaxtaşırı həqiqətən baş verir. Üstəlik, bu təkcə bir əfsanə və ya şəhər əfsanəsi deyil.
HİT.az xəbər verir ki, müxtəlif coğrafiyalarda, məsələn Avstraliyadan Braziliyaya qədər bir çox ölkədə dövrdövrdə "hörümçək yağışları" müşahidə edilib. Bəziləri buna "mələk saçı" adını verir. Lakin bu sirli görüntünün arxasında təbiətin fövqəladə, amma məntiqli bir davranış qaydası durur: Havada uçmaq.
Havada uçmaq bəzi hörümçək növlərinin yaşamaq və yeni yaşayış sahələri tapmaq üçün istifadə etdiyi bir hərəkət üsuludur. Adətən cavan və ya kiçik hörümçəklər yaşadıqları ərazilərdəki yüksək nöqtələrə dırmaşır və buradan arxalarında qoyduqları ipəyəbənzər tor ipləri ilə özlərini küləyə buraxırlar.
Bu iplər havada bir növ tərs paraşüt effekti yaradır və hörümçəklər yerə düşmək əvəzinə yuxarıya doğru daşınır. Küləyin və ya atmosferdəki elektrik sahələrinin təsiri ilə havaya qalxan bu canlılar bəzən kilometrlərlə uzağa səyahət edə bilirlər. Hətta hava demək olar ki, sakit olanda belə havaya qalxmaqları mümkün olur.
Bu səyahət nə qədər zərif görünsə də, son dərəcə risklidir. Yolda qarşılaşa biləcəkləri ovçu heyvanlar, dəyişkən hava şəraiti və uyğun olmayan eniş nöqtələri çoxlu hörümçək üçün təhlükə deməkdir. Yenə də bu davranış, növlərinin yaşaya bilməsi üçün təkamülən inkişaf etmiş effektiv bir strategiyadır.
Əslində havada uçmaq çox geniş yayılmış bir davranışdır. Amma hörümçəklər adətən fərdi və ya kiçik qruplar halında hərəkət etdiyindən fərq edilmədən keçib gedirlər. Lakin bəzi dövrlərdə hava şəraiti çoxlu hörümçəyi eyni vaxtda hərəkətə keçməyə təşviq edə bilir. Məhz bu toplu qalxmalar zamanı, göydə süzülən minlərlə incə ip və hörümçək birlikdə görüləndə, ortaya "yağış kimi yağan hörümçəklər" görüntüsü çıxır.
Bu səhnələr ilk anda narahat edici ola bilər. Amma arxasında duran mexanizm təbiətin mürəkkəb, amma nizamlı işləyişinə dair əhəmiyyətli ipuçları daşıyır.
Aparılan tədqiqatlar göstərir ki, hörümçəklər təkcə küləkdən deyil, atmosferdəki elektrik dəyişikliklərindən də istifadə edirlər. 2018-ci ildə aparılan bir araşdırmada, elektrik sahələrinin də bu hərəkəti asanlaşdırdığı müəyyən edildi. Yəni hörümçəklər sanki görünməz qüvvələrlə daşınaraq göydə yol ala bilirlər.
Samir