Düz qutu xərçəngi heyvanlar aləmində dünyanın ən sadiq "əri" hesab olunur. Və bu səbəbsiz deyil, çünki hər növ təhlükə qarşısında əvvəlcə dişi haqqında, sonra isə öz həyatı haqqında düşünür.
HİT.az "Unian"a istinadən qutu xərçənginin necə yaşadığı və özünə necə şöhrət qazandığı barədə maraqlı məlumatları təddim.
Qutu xərçəngi nədir? - Maraqlı faktlar
Qutu xərçəngi xərçəng növüdür, o cümlədən utancaq xərçənglər də bura aiddir. Onlar həm də Calappa-calappa adı ilə tanınır. Bu xərçənglər Hind-Sakit okeanı regionunda, dəniz dibində, 50 metrdən çox olmayan dərinlikdə yaşayır. Qeyd etmək lazımdır ki, utancaq xərçənglərin tam 43 növü var!
Onların ölçüsü 15 santimetrə qədər ola bilər və onları dişli yastı qısqacları ilə asanlıqla tanımaq olar. Utancaq xərçənglər bütün vaxt onlarla öz "üzünü" örtür, buna görə də bu adı alıb. Görünən yalnız onun bədəni, gözləri qalır və xərçəng bir qutucuğa, hətta daşa bənzəyir.
Yeri gəlmişkən, qısqaclar onlar üçün təkcə kamuflyaj vasitəsi deyil, həm də çox faydalı bir alətdir. Xüsusilə, onların köməyi ilə utancaq xərçəng molyuskları aça bilir. Onlar həmçinin kiçik balıqlarla qidalanmağı xoşlayır.
Rəngə gəldikdə, qutu xərçəngləri müxtəlif rənglərə malik ola bilər – açıq rəngdən çəhrayıya və hətta sarıya qədər. Onlar əsasən gecə vaxtı fəallıq göstərir.
Niyə qutu xərçəng heyvanlar aləminin ən qayğıkeş "əri"dir?
Çoxlu heyvan növləri dişilərini qoruyur. Məsələn, canavarlar sürüdə ciddi iyerarxiya ilə hərəkət edir, burada dişi fərdlər özlərini təhlükəyə ataraq öndə və ya arxada getməzlər.
Lakin qutu xərçəng həqiqətən ən qayğıkeş "ər"dir, çünki əgər cütlüyə təhlükə üz verərsə, o dərhal reaksiya verər, dişini qısqacları ilə tutar və təhlükəsiz bir yerə - məsələn, quma basdırar. Öz həyatı haqqında o, yalnız cütlüyünə heç nəyin təhdid etmədiyinə əmin olduqdan sonra narahat olar.
Əgər siz belə bir anın şahidi olsanız, qutu xərçənginin üzünü qısqaclarla necə örtdüyünü və sizin tərəfinizə su sıçratdığını görə bilərsiniz.
Qeyd etmək lazımdır ki, qutu xərçəngi hətta özünə dişi lazım olduğundan belə şübhələnməyə bilər, çütləşmə mövsümü başlayana qədər. O zaman o, bir qrup dişi axtarır, orada ilk rast gələni tutur və onunla birlikdə qaçır. Yeri gəlmişkən, elə hallar olur ki, erkək fərd başqasının dişisini oğurlaya bilər, lakin onun üçün fərq yoxdur. Dişi tutulduqda, o artıq onun "arvadıdır".
Lakin hər şey elə də "romantik" deyil. Bəzən qutu xərçəng tamamilə cavan dişiləri oğurlaya və onların böyüməsini gözləyə bilər. Onlar qabıqlarını tökəndə, xərçəng dərhal çütləşməyə başlayır.
Samir
