Bu ilanın uzunluğu 2 metrdən çoxdur və bir sancığındakı zəhər yüz yetkin heyvanı öldürməyə kifayət edir.
HİT.az xəbər verir ki, "Discover Wildlife" nəşri planetdəki ən ölümcül heyvanlardan biri olan taypan haqqında məlumat verib.
Qeyd edilir ki, taypan Yer kürəsindəki ən zəhərli ilan və dünyanın ən zəhərli heyvanlarından biridir, lakin o, dünyanın ən ölümcül ilanı hesab edilmir, çünki ucqar yerlərdə yaşayır və insanlarla nadir hallarda qarşılaşır.
Taypan əlaqədən çəkinir və yalnız təhrik edildikdə hücum edir. Bu ilanın bədənincə nazik, uzunsov, sarımtıl-qəhvəyi rəngdə, sınıq "yolka" naxışı şəklində pulcuqlu olur. Başı düzbucaqlı, küt burunlu, qısa dişcikləri və iri, dəyirmi bəbəkləri olan gözləri var. Taypanlar adətən 2 ilə 2,7 m uzunluğa və 1-2 kq çəkiyə malik olurlar.
Taypanlar mövsümdən asılı olaraq rəng dəyişdirirlər. Qışda bu növ istini udmaq üçün tündləşir, yayda isə həddindən artıq qızmağın qarşısını almaq üçün açıq rəng alır.
Bu zəhərli ilanlar Avstraliyanın yarımsəhra və səhra bölgələrində, xüsusən Kvinslendin cənub-qərbindəki Çennel-Kantri rayonu və Cənubi Avstraliyanın şimal-şərqində yaşayır. Bu növ dərin vadiləri, zolağa bənzər düzənlikləri, eləcə də sığınacaq olan qum təpələrini və qayalıq çıxıntılarını məskunlaşır. Günün ən isti vaxtlarında torpaq çatlarında, yarıqlarda, məməli yuvalarında gizlənir.
Taypanların əsas qidası gəmiricilərdir – uzun tüklü siçanlar və boz düzənlik siçanları. Lakin uzun tüklü siçanların populyasiyası mövsümi dəyişikliklərə məruz qalır: yağışlardan sonra onların sayı kəskin artır və o zaman ilanlar həddən artıq qidalanır. Amma uzun müddətli quraqlıq dövrlərində gəmirici populyasiyaları azala bilər.
Bu incə ilan sürətli hərəkət edir, kiçik məkanlarda gizlənən gəmiriciləri axtarmağa imkan verir. O, ovunu aşkar etmək üçün dilini və Yakobson orqanını (vomeronazal orqan kimi də tanınır) istifadə edir. İlan yaxınlaşanda, onu bir neçə dəfə ardıcıl sancaraq zəhərləyərək, hər zərbə ilə öldürəndən əvvəl məməlini küncə sıxışdırır.
Onun zəhəri çox tez təsir edir. O, əsəbi və qan-damar sisteminə zərər verir, ovu hərəkətsizləşdirir, iflic və ölümə səbəb olur. O, həmçinin sorulma sürətini artıran ferment də ehtiva edir ki, bu da toksinlərin tez yayılmasına imkan verir.
İlanın ölümcül şöhrətinə baxmayaraq, nəşr qeyd edir ki, hazırda taypan sancığından insan ölümünün qeydə alınmış heç bir halı yoxdur.
Taypanların əsarətdə orta ömür müddəti 10 ilə 15 il arasındadır. Onlar Elapidae fəsiləsinin Oxyuranus cinsinə aiddir. Bütün bu ilanlar sürətləri və yüksək zəhərliliyi ilə tanınır. Onların üç növü var: materik taypanı (O. microlepidotus), mərkəzi silsilə taypanı və ya qərb səhra taypanı (O. temporalis), sahil taypanı (O. scutellatus). Sonuncunun iki yarımnövü var: O. s. scutellatus (Avstraliyada rast gəlinir) və Yeni Qvineyada yaşayan O. s. canni.
Dişilər torpaqda olan yuvalara və ya qaya yarıqlarına 11-dən 20-yə qədər yumurta qoyur. Onlardan doqquz-on bir həftə ərzində bala ilanlar çıxır.
Bala ilanlar təxminən 47 sm uzunluğunda olur, rəngcə daha açıqdır, lakin onların zəhəri yetkin ilanlar qədər güclüdür. Erkəklər təxminən 16 aylıq, dişilər isə 28 aylıq olanda cinsi yetkinliyə çatır. Taypanların cütləşməsi yazda baş verir və erkəklər dişi ilə cütləşmək hüququ uğrunda rəqabət aparır.
"Taypan geniş yayılmışdır və ümumiyyətlə azalma təhlükəsi altında olan hesab edilmir. Bu növün populyasiya tendensiyaları məlum deyil və mümkün təhlükələrin təsiri əlavə tədqiqat tələb edir", deyə nəşr qeyd edir.
Samir
