Florida Politexnik Universitetindən fiziklər tovuz quşu lələklərinin lazer rezonatoru kimi fəaliyyət göstərə biləcəyini kəşf ediblər. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Scientific Reports" (SciRep) jurnalında dərc olunub.

Alimlər çoxdan bilirdilər ki, tovuz quşunun parlaq mavi və yaşıl rəngli lələkləri piqmentlərdən yox, xüsusi mikroquruluşdan – sözdə "struktur rəngindən" yaranır. Bu nizamlı nanohissəciklər işığı müəyyən dalğa uzunluqlarında əks etdirərək xarakterik parıltı effekti yaradır. ABŞ alimləri isə daha irəli gedib bu quruluşun lazer şüalanması mənbəyi ola biləcəyini yoxlamaq qərarına gəliblər.

Onlar lələkləri adi boyaq maddəsi ilə rənglədib və yumşaq işıq impulsları ilə şüalandırıblar. Nəticədə həssas cihazlar köməyi ilə lələklərdəki "göz" naxışlarından – və eyni zamanda iki fərqli dalğa uzunluğunda – sarı-yaşıl rəngli lazer parıltısını qeydə alıblar. Üstəlik, şüalanma rəngi və mikroquruluşu fərqli olan sahələrdə belə eyni qalıb ki, bu da tədqiqatçılara görə təsadüfi uyğunluq halında olduqca az ehtimal idi.

"Bu, sanki iki zər atıb hər dəfə eyni rəqəmləri almaq kimidir", deyə tədqiqatçı Douson izah edib.

"Lazer şüalanmasına hansı mikroquruluşların səbəb olduğu hələ də aydın deyil. Rəng yaradan məlum strukturlar çox dəyişkəndir və ya lazımi həndəsi dəqiqliyə malik deyil", deyə tədqiqatda iştirak etməmiş Antioxiya Universitetindən biofizik Marko Xiraldo qeyd edib.

Tədqiqatçılar şüalanma mənbəyinin başqa bir şey – məsələn, sabit formaya malik lələk daxilindəki zülal qranulları – ola biləcəyini ehtimal edirlər.

Tovuz quşlarının təbiətdə lazer şüalanmasından istifadə etməməsinə baxmayaraq, kəşfin praktik potensialı var. Dousonun sözlərinə görə, bu, biomateriallarda nizamlı mikroquruluşların tapılmasına kömək edə bilər. Məsələn, tibbdə viruslar və digər aydın formaya malik obyektlərin onların lazerə cavab vermək qabiliyyəti əsasında identifikasiyası üçün tətbiq oluna bilər.

"İnsana fayda gətirən bir çox texnologiya təbiətin təkamülü prosesində əslində artıq icad olunub. Biz sadəcə onları fərq etməyə başlayırıq", deyə alimlər qeyd edir.

Samir