Günəş sistemindən kənarda ölümcül "görüş" yeri necə dəyişdirdi?

MARAQLI
11:58 / 08.08.2025
41

Yeni bir araşdırma göstərir ki, milyon illər əvvəl Günəş sistemi sıx bir ulduzlararası bulud içindən keçib.

HİT.az "Nature Astronomy" jurnalına istinadən xəbər verir ki, bu hadisə Yerin iqlimini dəyişdirərək insan təkamülünə təsir göstərmiş ola bilər.

Astronomlar qrupu aşkar edib ki, təxminən 2 milyon il əvvəl Günəş, Süd Yolu qalaktikasında hərəkət edərkən sıx ulduzlararası bulud içindən keçib. Bu keçid heliosferin (Günəş sistemini qoruyan qalxan) sıxılmasına səbəb olub və Yerdə kəskin soyuqluq yaradıb.

Təsir Mexanizmi: Tədqiqat göstərir ki, soyuq buluddan neytral hidrogen və digər hissəciklər Yerin atmosferinə daxil olub. Atmosferin kimyəvi tərkibi dəyişib, ozon təbəqəsi zəifləyib. Bu, qlobal soyuğa səbəb ola bilər - bəzi alimlər bu dövrü Homo sapiens-in təkamülündə sıçrayışla əlaqələndirir.

Dəlillər: Ay və Buz nümunələrində - Buz nüvələrində və Ay nümunələrində aşkarlanan 60Fe (Dəmir-60) və 244Pu (Plutonium-244) izotopları kosmik təsirin izləridir. Əvvəllər bunlar supernovalarla əlaqələndirilsə də, yeni tədqiqat göstərir ki, mənbə ulduzlararası bulud hissəcikləri ola bilər.

Boston Universitetindən kosmik fizika üzrə alim Meraq Ofer deyir: "Bu, ulduzlararası buludla təmasın Yer iqlimini dəyişdirməsinin ilk kəmiyyət sübutudur".

Heiliosfer adətən ulduzlararası radiasiyanın 90%-dən çoxunu dəf edir. Lakin onun müvəqqəti sıxılması Yeri yüz minlərlə il kosmik təsirlərə qarşı müdafiəsiz qoyub.

Alimlər xəbərdarlıq edir: Gələcəkdə oxşar buludla qarşılaşma yalnız vaxt məsələsidir. Bu hadisələrin öyrənilməsi Yer iqlim tarixini və gələcək riskləri anlamağa kömək edir.

Samir

0