ABŞ-ın köhnə kosmik stansiyası Skaylabda (Skylab) işləyən kosmonavt Ouen Qariot kosmosda indiyə qədər edilmiş ən təsirli zarafatı etmişdi və bu, kosmosdakı ilk zarafat kimi tarixə düşmüşdü. Bəs bu zarafat nə idi?
HİT.az xəbər verir ki, Skaylab 3 heyətinin üzvü olan Qariot həm kosmosun ciddiliyini bir müddətliyini pozmaq, həm də Yerdəki mərkəzdəki komandanı heyran etmək məqsədilə hiyləgər bir plan hazırlamışdı. 1973-cü ilin 10 sentyabr günü heyətlə Hyuston arasında əlaqə eyni zamanda radioda da yayımlanırdı. Bu danışıq üçün kosmonavtla əlaqə yaradıldıqda eyni zamanda radioda bir qadın səsi eşidilmişdi.
"Salam Hyuston, bura Skaylab-dır..." deyən qadın səsi kosmonavtın həyat yoldaşı Helen olub və əlbəttə ki, onun kosmosda olması qeyri-mümkün idi. Qadın ərinə iş vaxtı yeməyə isti bir qab yemək gətirmək üçün stansiyaya gəldiyini deyirdi. NASA-dakı hər kəsin başı qarışmışdı. Helen həm də kosmosda aparılan müşahidələrdən danışır, Kaliforniyada baş verən meşə yanğınlarını göydən təsvir edirdi. Daha sonra isə, “Uşaqlar (astronavtlar) mənə doğru üzür, mən xətti bağlamalıyam. Görüşənədək Bob, danışmamalıyam", deyərək əlaqəni kəsir.
Vəzifə Nəzarət Mərkəzi bu danışıq qarşısında böyük bir təəccüb içində idi; danışığın nəqli həqiqiliyini anlamağa çalışarkən, NASA mühəndisləri belə bir danışığın necə mümkün ola biləcəyini başa düşməyə çalışırdılar. Üstəlik, hər şey radiodan canlı yayımlanmışdı.
Astronavt Qariot illər sonra bu hadisəni izah edərkən, zarafat və əvvəlcədən planlanmış bir hazırlığın hissəsi olduğunu bildirmişdi. Kosmosa getməmişdən əvvəl Qariot bir mətn hazırlayıb həyat yoldaşına oxutdurmuş və onun səs yazısını almışdı. NASA-nın telefon danışığındakı zamanlamanı dəqiq uyğunlaşdırmaq üçün NASA-da işləyən bir mühəndis də astronavtlara kömək etmişdi. Yəni, zarafata qoşulmuşdu. Lakin işdən qovulma qorxusu yaşayan mühəndisi qorumaq üçün astronavtlar bunu 25 il boyunca gizli saxlamışdılar.
Qariotun illər sonra verdiyi müsahibəyə görə, astronavtlar kosmosda çox gülmüşdülər və bu hadisə NASA daxilində “ən böyük kosmos zarafatı” kimi xatırlanan bir əfsanəyə çevrilmişdi.
Digər tərəfdən bunun bir də konspirasiya nəzəriyyəsi hissəsi var. Reddit kimi müzakirə mühitlərində heç bir astronavtın və ya NASA işçisinin belə bir zarafat etməyə cəsarəti olmayacağını, çünki kosmosda ediləcək hər hərəkəti müəyyən etmiş və məhdudlaşdırmış çox aydın qaydalar olduğunu irəli sürən şəxslər bunun “ABŞ-nın əslində kosmosa getmədiyini və radiodan xalqa şou dinlətdiyini, ehtimal ki, şıltaq və ya ərinə qəzəbli arvadın da o gün bir şəkildə evdən ediləcək radio yayımında NASA-nın telefonuna ərindən əvvəl cavab verərək, belə bir şıltaqlıq və ya ərinə cəza şousu” etdiyini ifadə edirlər. NASA-nın bu vəziyyəti ört-basdır etmək üçün çox məcburi bir ssenari ilə zarafat bəhanəsini uydurduğunu düşünürlər.
Bu hadisədən sonra zarafatın detallarının 25 il boyunca gizli qala bilməsi də bir çox insana inandırıcı gəlmir, çünki hadisə haqqında çox ciddi bir istintaqın açılmış olması lazım idi. Əlbəttə ki, o dövrdə ABŞ astronavtları bir növ Rok ulduzu kimi qəbul edildiyi üçün, həqiqətən belə bir zarafat etməyi bacarmışdılarsa, bunun NASA rəhbərliyi tərəfindən bağışlanmış olma ehtimalı da var.
Samir
