Qlobal istiləşməni və onun nəticələrini proqnozlaşdıran iqlim modelləri skeptiklərin müqavimətinə baxmayaraq, öz dəqiqliklerini sübut ediblər. 

HİT.az xəbər verir ki, bu barədə "Knewz" yeni bir araşdırmaya istinadən yazır.

Nəşr qeyd edir ki, dünya iqlim böhranının getdikcə daha pis nəticələri ilə üzləşir və bu kontekstdə iqlim modellərinin etibarlılığı getdikcə daha əhəmiyyət kəsb edir. "Earth's Future" elmi jurnalında dərc edilən yeni bir araşdırma, onları etibarsız və ya hətta saxtakarlıq hesab edən skeptikləri təkzib edərək, onların effektivliyini təsdiqləyib.

Peyklər 1993-cü ildən bəri qlobal dəniz səviyyəsinin qalxmasını böyük dəqiqliklə qeydə alırlar. Tulane Universitetindən (ABŞ) olan tədqiqatçılar bu məlumatları 1990-cı illərin ortalarında iqlimşünasların etdiyi proqnozlarla müqayisə etdikdə, həmin dövrün kifayət qədər ibtidai modellərinə baxmayaraq, heyrətləndirici bir oxşarlıq aşkar ediblər.

"İqlimimizin dəyişməsində insan rolunu şübhə altına alanlar üçün, bu, onilliklər boyu baş verənləri həqiqətən başa düşdüyümüzün və etibarlı proqnozlar verə biləcəyimizin ən yaxşı sübutlarından biridir", deyə tədqiqatın aparıcı müəllifi, Tulane Universitetinin geologiya professoru Torbjörn Törnkvist qeyd edib.

Müasir iqlimşünaslığın əsas çətinliklərindən biri qlobal tendensiyaları yerli proqnozlara çevirməkdir. Dəniz səviyyəsinin qalxması regionlar üzrə fərqlənir və bunu NASA-nın peyk missiyaları və NOAA-nın okean monitorinq proqramlarından alınan məlumatlar sayəsində başa düşmək olar. 1990-cı illərin əvvəllərində buraxılan peyklər bütün dünya üzrə okean səthinin hündürlüyünü ölçməyə başlayıblar. O vaxtdan bəri dəniz səviyyəsi ildə orta hesabla 3 mm qalxıb. 2024-cü ildə NASA bu göstəricinin 30 il ərzində demək olar ki, iki dəfə artdığını bildirib ki, bu da 1990-cı illərin ortalarındakı proqnozlarla heyrətləndirici dərəcədə dəqiq üst-üstə düşür.

Dəniz səviyyəsinin qalxması yavaş-yavaş və görünməz şəkildə baş verir, lakin nəhəng su kütlələrini yenidən bölüşdürərək böyük nəticələr doğurur. Okean axınlarının dəyişməsi səbəbilə yaranan regional fərqlər yanlış təsəvvürlər yarada bilər: su bəzi yerlərdə toplanır, digərlərində isə geri çəkilir. Lakin peyk məlumatları davamlı olaraq erkən proqnozlarla demək olar ki, mükəmməl üst-üstə düşən ümumi artım tendensiyasını nümayiş etdirir.

İqlim Dəyişikliyi üzrə Hökumətlərarası Ekspertlər Qrupu (IPCC) 1996-cı ildə, peyk monitorinci yenicə başlayanda, özünün əlamətdar hesabatını dərc etdi. Orada 30 il ərzində dəniz səviyyəsinin təxminən 8 santimetr qalxması proqnozlaşdırılırdı. Əslində isə 9 santimetr olub - demək olar ki, eyni nəticə. Bu, iqlimşünasların xəbərdarlıqlarını göz ardı etmək əvəzinə, onlara qulaq asmağın vacib bir səbəbidir.

Samir