Alim: Supernova partlayışı insanın təkamülünə səbəb olub

MARAQLI
19:41 / 04.09.2025
47

Alim Frensis Tekerey qeyri-adi bir fərziyyə irəli sürüb: fövqəlnovalar təkcə Yerin iqliminin formalaşmasında deyil, həm də insanın təkamülündə rol oynaya bilər. 

HİT.az xəbər verir ki, bu barədə "The Conversation" məlumat yayıb.

Müsahibəsində o, təxminən 3-2,6 milyon il əvvəl ulduz partlayışı zamanı kosmosa atılan dəmir-60 izotopunun (Fe-60) izlərinin Yerin dəniz çöküntülərində qeydə alındığını söylədi. Onların görünüşü ağır soyutma və bioloji dəyişikliklər dövrünə, o cümlədən bəzi avstralopitek növlərinin nəsli kəsilməsi və Homo cinsinin ilk nümayəndələrinin meydana çıxması ilə üst-üstə düşür.

Tekerin fikrincə, yaxınlıqdakı fövqəlnovadan gələn kosmik şüalar ozon təbəqəsini zədələyə, buludluluğun artmasına və iqlimin soyumasına səbəb ola bilərdi. Bu, bitki örtüyünün və heyvanların paylanmasını və buna görə də Afrikadakı qədim homininlərin yaşayış şəraitini dəyişdirib.

Tədqiqatçı həmçinin hesab edir ki, intensiv kosmik şüalanma genetik dəyişikliklərə səbəb ola bilər, növləşmə proseslərini sürətləndirə bilərdi. O, fövqəlnovaları təkcə təxminən 2,8 milyon il əvvəl Homoya keçidlə deyil, həm də Sahelantropun yaşadığı dövrdə təxminən 7 milyon il əvvəl insan və şimpanze nəsillərinin ayrılması ilə əlaqələndirir.

Samir
 

0